“Himoyaga tavsiya etilsin” Kasbiy ta`lim fakulteti

                    3.3-rasm Radiatsion - konvektiv bug‘ qizdirgich: 

  

1-baraban;  2-devorga  o‘rnatilgan  radiatsion  bug‘  qizdirgich;  3-  pardasimon  radiatsion 

bug‘  qizdirgich;  4-  shiftga  o‘rnatilgan  radiatsion  bug‘  qizdirgich;  5-  konvektiv  bug‘ 

qizdirgich; 6- o‘ta qizigan bug‘ olib keladigan quvur. 

 

---

                                                                                              

      45 

Cho‘yan  ekonomayzerlar  odatda,  issiqlik  uzatishni  orttirish  maqsadida 

qovirg‘alangan quvurlardan tayyorlanadi. Bunday ekonomayzerlar bosimi 2,3 

MPa  bo‘lgan  past  va  o‘rta  quvvatli  qozon  agregatlarida  qo‘llaniladi. 

Cho‘yanning 

mexanik 

mustahkamligi 

kichikligi 

tufayli 

bunday 

ekonomayzerlarni yana ham yuqori bosimlarda qo‘llash mumkin emas. 

Cho‘yan  ekonomayzerlar  qaynamaydigan  ekonomayzerlar  qatoriga 

kiradi.  Bularda  suv  qaynash  temperaturasidan    20  –  40  K    past 

temperaturasigacha isiydi. Isitish paytidagi suvning quvurdagi tezligi  0,5 – 1 

m/s  bo‘ladi. Yuvib o‘tayotgan gazlarning tezligi qattiq yoqilg‘i yoqilganda  7 

–  10  m/  s    atrofida,  gaz  va  mazut  yoqilganda  6  –  8  m/s    atrofida  bo‘lishi 

mumkin.  Bunday  tezliklarda  sirtning  aerodinamik  qarshiligi  yo‘l  qo‘yilishi 

mumkin  bo‘lgan  chegarada  bo‘ladi.  Po‘lat  ekonomayzerlar bosimi    2,3 MPa  

dan yuqori bo‘lgan qozon agregatlarida ishlatiladi. Ular diametri 28 – 42 mm 

li quvurlardan gorizontal-bukilgan quvurlar tarzida tayyorlanadi . 

Po‘lat  ekonomayzerlarning  qaynaydigan  xili  ham,  qaynamaydigan  xili 

ham 

bo‘ladi.Qaynamaydigan 

ekonomayzerlarda 

suv 

qaynash 

temperaturasidan  40–50  K  past  temperaturagacha  isiydi.  Quvurlarda  suvning 

tezligi  0,3–0,5  m/s  atrofida  bo‘ladi.  Unumdorligi  yuqori  bo‘lgan  barabanli 

qozon agregatlarida asosan po‘latli qaynaydigan ekonomayzerlar ishlatiladi. 

Havo isitgichlar yoqilg‘ini yoqish uchun o‘txonaga yuboriladigan havoni 

isitishga  mo‘ljallangan.  Havo  tutun  gazlari  hisobiga  isiydi.  O‘txonaga 

yuborilayotgan issiq havo yoqilg‘i yonish sharoitini yaxshilaydi, kimyoviy va 

mexanik  to‘la  yonmaslikdan  kelib  chiqadigan  isroflarni  kamaytiradi,  yonish 

temperaturasini  orttiradi,  issiqlik  almashuvini  jadallashtiradi,  natijada 

qurilmaning F.I.K. ortadi. Chiqib ketayotgan gazlarning temperaturasi  20-25 

K  ga pasaysa, qurilmaning F.I.K. 1% ga ortadi.  

Havoni  isitish  temperaturasi  yoqilg‘i  turiga  va  yondirish  usuliga  qarab 

tanlanadi.  Qattiq  yoqilg‘ini  qatlamli  yoqishda  bu  temperatura  namlikka  va 

uchuvchan  moddalarni  chiqishiga  bog‘liq  bo‘ladi.  Namlik  va  uchuvchan 

moddalar  chiqishi  kamayishi  bilan  yonayotgan  qatlam  temperaturasi  ortadi. 

---

                                                                                              

      46 

Shuning  uchun  suyuq  shlakni  hosil  bo‘lishini  oldini  olish  va  o‘txonani 

mo‘tadil  ishlashini  ta’minlash  maqsadida  qo‘ng‘ir  va  toshko‘mirlar 

yoqilganda havo  520K  gacha isitilishi kerak. 

Сув