“Himoyaga tavsiya etilsin” Kasbiy ta`lim fakulteti

                   3.2-rasm. Vertikal-konvektiv bug‘ qizdirgichlar sxemasi. 

 

Agar  bunda  bug‘  qizdirgichga  nam  bug‘  kiradigan  bo‘lsa,  u  holda 

namlik  bug‘langanda  bug‘  tarkibidagi  tuzlar  quvurlarning  gazlar  juda  kuchli 

qizdiradigan  qismlariga  o‘tirib  qoladi,  bu  bug‘  qizdirgich  quvurlarining 

ortiqcha qizib ketishiga olib keladi [10].  

  Kombinatsiyalashgan  bug‘  qizdirgichlar  hozir  eng  ko‘p  qo‘llanilib 

kelinmoqda.  Bunday  bug‘  qizdirgichlarining  bir  qismi  qozon  agregatining 

radiatsion  qismida,  qolgan  qismi  konvektiv  qismida  joylashgan.  Radiatsion 

qism  o‘txonaning  jadal  yonish  sohasining  yuqori  qismiga  joylashtiriladi  va 

issiqlikni  nurlanish  va  konvektsiya  tufayli  o‘ziga  oladi.  Past  va  o‘rta  bosimli 

qozon  agregatlarida  asosan  konvektiv  bug‘  qizdirgichlar  qo‘llaniladi.  Bug‘ 

qizdirgich quvurlari og‘ir issiqlik sharoitida ishlaydi.  

 

---

                                                                                              

      44 

Shuning  uchun  quvurlarni  bug‘  bilan  sovutib  turish  eng  asosiy  vazifa 

hisoblanadi. Bug‘  qizdirgich quvurlarini sovutish  ishonchliligini  ko‘rsatuvchi 

kattalik  –  bug‘ning  massaviy  tezligi 



.



  dir.  Issiqlik  jadal  qabul  qilinadigan 

sohada  bug‘ning  massaviy  tezligi  700-1100  kg/(m

2

.s),    konvektiv  bug‘ 

qizdirgichlarda   



  =  250-600  kg/(m

2

.s)    bo‘lishi  kerak.  Bug‘  qizdirgich 

quvurlari  legirlangan  po‘latlardan  tayyorlanadi.  O‘ta  qizigan  bug‘ 

temperaturasi 500 



S gacha bo‘lsa, 10 va 20 markali po‘latlar ishlatiladi; 500 

dan  600 



S  gacha  teperaturalarda  12X1MF  markali  po‘lat  va  600 



S  dan 

yuqori  temperaturalarda  12X2MSF  R

*

  markali  po‘lat  ishlatiladi.  Bug‘ning 

quvurlardagi o‘rtacha tezligi  20 – 25 m/s  bo‘ladi. Tezlik ortgan sari gidravlik 

qarshiliklar ham ortadi, kichik tezliklarda esa, sovitish yomonlashadi. Shuning 

uchun quvurlarni sovitish uchun eng maqbul tezliklar aniqlanadi. 

Suv  ekonomayzerlari  ta’minlash  suvini  qozon  agregatining  bug‘latgich 

qismiga  kirgunga  qadar  isitish  uchun  mo‘ljallangan.  Ekonomayzerlarda 

ta’minlash  suvi  o‘txonadan  chiqayotgan  tutun  gazlari  hisobiga 

isiydi.Ekonomayzerlar  tayyorlangan  material  turiga  qarab  po‘latli  va 

cho‘yanli,  sirtning  shakliga  qarab  qovurg‘asimon  va  silliq  quvurli,  suvni 

isitish  darajasiga  qarab  qaynaydigan  va  qaynamaydigan  ekonomayzerlarga 

bo‘linadi.