Himoya gazlar muhitida yoyli payvandlash uchun apparaturalar va jihozlar turlari va tasnifi

Elektrod o`smasi. Tokni ulanish nuqtasidan payvandlash simining uchigacha bo`lgan masofa elektrod o`smasi deyiladi. Elektrod o`smasining ortishi bilan yoyning turg`un yonishi va chokning shakllanishi yomonlashadi, metall sachrashlar ko`payadi. O`smaning kichikligi esa payvandlash jarayonini qiyinlashtiradi, gaz saplosini va tok ulagich uchlikni kuyishiga olib keladi.

13.9-rasm. Elektrod o`smasi.

Elektrod chiquvi gaz saplosi uchidan elektrodning chiqib turgan uchigacha bo`lgan masofa. Elektrod chiquvi ortgan sari payvand zonasini himoyasi yomonlashadi. Elektrod chiquvi kamayganda payvandlash texnikasi murakkablashadi. Bu qiyinchilik burchakli va tavrli birikmalarni payvandlaganda yaqqol namoyon bo`ladi.

13.10-rasm. Elektrod chiquvi.

Elektrod o`smasi va chiquvi elektrod simning diametriga bog`liq bo`ladi.

13.1 jadval

Elektrod diametri, mm	0,5-0,8	1-1,4	1,6-2	2,5-3
Elektrod o`smasi	7-10	8-15	15-25	18-30
Elektrod chiquvi	7-10	7-14	14-20	16-20
Gaz sarfi	5-8	8-16	15-20	20-30

Payvandlash rejimi kattaliklarining to`g`ri tanlangan yig`indisi payvandlashning uchta bosqichida uni turg`unligini ta’minlaydi.

1-Yoyni yoqishda va ishchi payvandlash rejimini shakllanishida

2-Ishchi rejimlarning keng oraliqlarida

3-payvandlashni tugallashda

Payvandlash jarayoni elektrik va issiqlik xarakteristikalari vaqt o`tishi mobaynida o`zgarmasa yoki ma’lum dastur asosida o`zgarsa turg`un deb hisoblanadi. Shuninig uchun mexanizatsiyalashgan gaz himoyasidagi payvandlashni o`zgarmas yoy bilan, impuls-yoyli usul bilan, energiyani boshqaruv tizimi bilan amalga oshiriladi.

Kam uglerodli va kam legirlangan po`latlarni karbonat angidrid gazi muxitida payvandlashning taxminiy rejimlari. 13.2 jadval

Metal qalinligi, mm	Kromka ochish	Qatlamlar soni	Sim diametri, mm	Tok, A	Kuchla nish V	Payvandlash tezligi, m/soat	CO2sarfi dm^3/min
0,6-1,0		1	0,5-0,8	50-60	18	20-25	6-7
0,6-1,0		1	0,5-0,8	50-60	18	25-35	6-7
1,2-2,0		1-2	0,8-1,0	70-110	18-20	18-24	10-12
3-5		1-2	1,6-2,0	160-200	27-29	20-22	14-16
6-8		2	2	280-300	28-30	25-30	16-18
6-8		1-2	2	280-300	28-30	18-22	16-18
8-12		2-3	2	280-300	28-30	18-20	16-18
12-18		2	2	380-400	30-32	16-20	18-20
>20		2 4	2-2,5 2-2,5	440-460 420-440	30-32 30-32	16-20 16-20	18-22
> 25		10 i bolee	2-2,5	440-500	30-32	16-20	18-22
> 40		12 i bolee	2-2,5 3	440-500 400-750	30-32 34-36	16-20 16-20	18-22 18-22

3. 
   Payvandlash texnikasi
   

Uchma uch birikmalar - Qalinligi 0,8mm dan 4mm gacha bo`lgan metallarni qirralarini ochmasdan yig`ish va payvandlash moslamalarida ajraladigan mis yoki zanglamaydigan tagliklar yordamida yoki qolib ketadigan po`lat tagliklar yordamida payvandlagan ma’qul.

13.11-rasm. Buyum tayyorlangan materialdan yasalgan qolib ketadigan tagliklar.

13.12-rasm. Tik choklarni payvandlash texnikasi.

Yupqa metalni tepadan pastga qartib orqaga qaragan burchak ostida payvandlagan ma’qul. 4mm dan qalin metallarni tagliksiz ham, taglik bilan ham payvandlasa bo`laveradi.

Qalin metallarni geliy bilan yoki argon geliy aralashmasida payvandlagan maqul(40% +60%). Gorelkaning tiklikdan kichkina og`ishi detal qirralarini erimay qolishiga olib kelishi mumkin.

13.13-rasm. Garelkani chokka nisbatan yo`naltirish.

Burchak va tavrli birikmalar

13.14-rasm. Burchakli payvand chokini payvandlash sxemasi.

13.15-rasam Tavrli payvand birikma payvandlash sxemasi.

13.16-rasm. Tavrli payvand birikmalarini 1,6 mm diametrli sim elektrodlar bilan pastki holatda CO₂ gazi himoyasida payvandlashda payvandlash rejimini aniqlash namogrammasi.

Ustma ust payvand birikmalar

13.17-rasm ustma ust payvand birikma.

13.18-rasm. Gorizontal payvand choklari