Hayvonot dunyosining zamonaviy sistemasi

Oldini olish choralari
. Nosog‘lom xo‘jaliklarda davolash – profilaktik gijjasizlantirish 
hayvonlar bog‘lab boqishga o‘tkazilgandan keyin amalga oshiriladi. Sigirlar va g‘unajinlar iyulning 
birinchi yarmigacha har xil yaylovlarda boqilib, voyaga yetgan chigirtkalar paydo bo‘lishi bilan ochiq 
o‘tloqlarga va sun‘iy yaylovlarga o‘tkaziladi. Trematodaning oraliq xo‘jayini – 
Bradybaena 
avlodiga 
mansub quruqlik mollyuskalariva qo‘shimcha xo‘jayinlar – 
Conocephalus 
avlodiga mansub 
chigirtkalarni miqdorini kamaytirishga qaratilgan tadbirlarni tashkil etilishi, hayvonlar saqlanadigan 
joylarning sanitariya holatini yaxshilanishi, hayvonlarni to‘la qimmatli oziqalantirishga e‘tibor 
qaratilishi, yaylovlarda gelmintologik nazorat o‘rnatilishi lozim. 
 
 
ФАРҒОНА ВОДИЙСИ ҚОРИНОЁҚЛИ МОЛЛЮСКАЛАРИ ПРОТОСТРОНГЛИД 
НЕМАТОДАЛАРИДА ОРАЛИҚ ХЎЖАЙИН СИФАТИДА ТАДҚИҚИ 
 
Эгамбердиев М.Х., Тўхтасинов Ж.Э.
 
Наманган давлат университети 
Protostrongylus туркумининг турлари Ўзбекистондаги майда шохли ҳайвонлардан 
эчкиларда ўпка протостронгилини қўзғатади. Бу нематодалар ўзининг ривожланиш даврида 
битта оралиқ хўжайин сифатида қуруқлик моллюскаларида ўзининг ҳаѐтий циклини 
якунлайди. 
Ушбу 
тадқиқотда 
олти 
турга 
мансуб 
қориноѐқли 
моллюскалар 
протостронгилидларнинг личинкалари учун оралиқ хўжайин эканлиги аниқланди. 
Protostrongylus rufescens
ва 
Muellerius capillaris
бардавомлигига мос келадиган гаплотипли 
личинкалар 
аниқланди. 
Пўстининг 
характеристикасига 
асосланган 
қориноѐқли 

---

169 
моллюскаларнинг морфологиясини идентификацияси 6 та турлича морфотипларни аниқлашга 
ѐрдам берди. Анатомо-морфологик жиҳатидан олиб борган тадқиқотларимиз бу 
қориноѐқлиларни Buliminidae, Hygromiidae ва Parmacellidae га мансублигини тасдиқлади 
ҳамда 6турли: 
P. sogdianus
, 
P. albiplicatus
,
Pseudonapaeus
sp., 
Angiomphallia regeliana
, 
Xeropicta candacharica
ва 
Candaharia levanderi
турларига мансублиги маълум бўлди. Бу 
тадқиқотимизда биринчи ҳисобот 
P. maydanika, C. levanderi ва D. Reticulatum M. Capillaris
турининг табиий оралиқ хўжайини эканлиги маълум бўлди. Протостронгилид чиғаноқларни 
юқтириш даражаси 27,9% (220/789), шиллиғига юқиши 6,5% (