Hayvonot dunyosining zamonaviy sistemasi

Фойдаланилган адабиѐтлар: 
1.
Кудряшев С.Н. Эфирно-масличные растения и их культура В Средней Азии. Ташкент, 
1936. -С. 123-128. 
2.
Мурдахаев Ю. Восточный базар: лекарства и пряности. Нью-Йорк, 2001. 
 
QORAQURTNING BIOEKOLOGIK XUSUSIYATLARI 
 
Pirmatova H.G‘, Raxmatullayev A.Yu. 
Qarshi davlat universiteti 
О‗zbekistonda 15 turdagi zaharli о‗rgimchaksimonlar orasida qoraqurt о‗zinig kuchli zahar 
ta‘sirga ega bо‗lgan yashash tarzi bilan boshqa zaharli о‗rgimchak turlaridan ajralib turadi. U о‗zining 
tashqi kurinishi, in-uya qurishi, pilla shaklining о‗ziga xosligi, ov tarzi bilan insoniyatni ajablantirib 
kelgan. 
Qoraqurt sо‗zi turk tilidan olingan bо‗lib, qora hasharot ma‘nosini bildiradi. Boshqa ma‘nosi esa, 
―qora beva‖ deb yuritiladi. Uning qora beva deb atalishiga sabab, urug‗langan urg‗ochi qoraqurt 
qochishga ulgurmagan erkak qoraqurtni yeb qо‗yadi. Shu tariqa urg‗ochi qoraqurt ―beva‖ bо‗lib 
qoladi. 
Bu tur О‗zbekiston hududlarida keng tarqalgan. Qoraqurtni yer yuzining barcha burchaklarida 
uchratish mumkin. Ularni chо‗l - adirlar, tog‗ yon bag‗irlarida, kо‗l, daryo bо‗ylarida, о‗rmonlarda va 
eski tashlandiq binolarda qayd qilish mumkin. 

---

110 
Qoraqurtlarni tо‗liq bir rivojlanish bosqichi uchun, yetarli harorat va yozning uzun kunlari lozim 
bо‗ladi. Respublikamizda bu jarayon yetarlicha. О‗zbekistonda qoraqurtlar tarqalgan 200 dan ortiq 
hududlar qayd etilgan. Ammo, ular hamma joyda bir tekis tarqalmagan.
Voyaga yetgan urg‗ochi qoraqurt tim qora rangli bо‗lib, erkagiga qaraganda bir muncha yirik. 
Tana о‗lchami 1 sm dan 2 sm gacha. Qorin ustida 13 ta chuqurcha mavjud. Bu dog‗lar urg‗ochi 
qoraqurtning nimfa davridagi qizil dog‗larning о‗rnidir. Erkagida bu qizil dog‗chalar dog‗lar umrining 
oxirigacha saqlanib qoladi. 
a 
b