Hayrat ul-abror” va “Farhod va Shirin” xotimalarining sharhi. Reja topshiriqlar

“Hayrat ul-abror” va “Farhod va Shirin” xotimalarining sharhi.


Reja - topshiriqlar:

1. 
   “Hayrat ul-abror” dostonining xotima boblari (62-63-boblar).
   
2. 
   Podshoh ustiga ovqat to’kib yuborgan qul hikoyatining tabdili va sharhi.
   

Adabiyotlar: 2, 4, 5, 6, 8, 10.

3. 
   “Farhod va Shirin” dostonining xotima boblari (53-54-boblar).
   
4. 
   Navoiyning Shoh G’arib mirzoga nasihatlari.
   

Adabiyotlar: 1, 3, 5, 7, 9, 10.
“Hayrat ul-abror” va “Farhod va Shirin” dostonlarining xotima boblari

“Hayrat ul-abror”	Bayt	“Farhod va Shirin”	Bayt
Kitob xotimasi va munojot	154	Abulfavoris Shohg’arib mirzoga nasihat	94
Shohning ustiga ovqat to’kib yuborgan qul haqida hikoyat	23	Xotima	127
Jami 2 bob	177	Jami 2 bob	221

Mavzu tahliliga kirish uchun savollar

“Xamsa” dostonlari orasida eng katta xotima boblari “Saddi Iskandariy” (266) va “Hayrat ul-abror” (154) dostonlarida. Sizningcha buning sabablari bormi? “Hayrat ul-abror” xotimasida Farhod va Majnun timsollari tilga olingan baytlarni aniqlang va shu haqda mulohazalaringizni ifodalang. “Hayrat ul-abror” xotimasida Navoiyga kim murojaat etadi? Sizningcha Alisher Navoiy o’zining ilk dostonidan qoniqish hosil qilganmi yoki yo’qmi? Ushbu baytda ifodalangan ma’no haqida fikr bildiring: Har kishi xalq ichra gunahkorroq, Afvu inoyatga sazovorroq. Shohg’arib mirzo (G’aribiy) haqida nimalarni bilasiz? Nima uchun Alisher Navoiy Sohg’arib mirzoga Murzo Ulug’bekni namuna qilib keltiradi? Navoiy Sohg’arib mirzoga qaysi ilmlarni o’rganishni tavsiya etadi?

“Hayrat ul-abror” xotimasi (62-bob)dan
Bor esa Rustamcha birov quvvati. Hotami Toyicha aning himmati. Ilgida Qoruncha bo‘lub ganju mol, Topmoq erur xalq rizosin mahol. Menki bularning baridin fardmen, Zaf uyida hamnafasi dardmen. Muncha g‘amu mehnat ila bovujud, Muncha taraddud bila guftu shunud. Za’fi tabiiy xud o‘lub bir sori, Borchalari bir sori, bu bir sori: Kunduz olib oncha yubusat dimog‘, Kim kecha uyqu bila topmay farog‘.	Men bu navo birla tarannumsaroy, Kim dedi nogah xiradi pokroy: K-ey qalaming ajz midodi aro, Bosh qo‘yub insof savodi aro. Haqdin o‘lub za’finga quvvat qarin, Surati insofingga yuz ofarin. Buki bayon aylading ermas yiroq, Kim ne olursen mundin yaxshiroq. Desang edi ham tilagandek baland, Bo‘lsang edi istagudek dilpisand. Munchamu bo‘lg‘ay edi bozor anga, Jumlai ofoq xaridor anga.
Uyqag‘a qo‘ymoq tilasam erga bosh. Takyai xoro manga bir xora tosh. Er uza tufrog‘ bo‘lub bistarim, Soyadek ustiga yotib paykarim. Ikki ayog‘imkim, yururdin tolib, Qo‘ynig‘a Farhod ila Majnun olib. Buki alar ishqicha yuz jonima, Dardicha ming xotiri vayronima. Keldiyu men kimsag‘a fosh etmadim. Nola chekib vasl talosh etmadim. Ikkisi hayratda bu xolat bila, O‘zlari ishqida xijolat bila, Anglab erur ishq musallam manga, Ul birisi, bu birisi ham manga.	Yo Rab, agar bo‘ldi kalomim uzun, Mundin ham jurm qilibmen fuzun. Yaxshi esa, ber so‘rug‘umdin amon, Bo‘lsa yomon boshtin-ayog‘im yamon. Ham yomonim lutf bila yaxshi qil, Bo‘ldi chu ul yaxshi qabul aylagil. Jilva ber el ko‘ziga ham xo‘b ani, Qilg‘il ulus ko‘ngliga marg‘ub ani. Har nechakim, jurmum erur pech-pech, Lekin erur rahmating ollinda hech. Kamlik ila necha manga bo‘lsa bim, Sen karam aylakim, erursen karim.

“Hayrat ul-abror” dostoni xotima bobidagi hikoyat