Hayrat ul-Abror (I- qism) Alisher Navoiy

Hayrat ul-Abror (III- qism) 
Alisher Navoiy 
41 
http://ziyonet.uz/ 
— Mening tashvishim bu jihatdangina emas edi. Boshqa bir gʻam tufayli ham motamda 
edim. 
Soʻz orasida bir kuni eshittimki, oʻz ogʻzing bilan sen bu mojaro haqida: 
— «Menga Haq (Alloh) boʻlgani yetarlidir, boshqa hech kimga mayl bildirib, uni havas 
qilmasmen!» - debsen. Bu damda boshqani sevganingni koʻrib qoldim. Bu gʻam mening 
ruhimni oʻzgartirib yubordi. U begona bilan sheriklik qilganidan soʻng uning rashki 
jonimga oʻt soldi. Unga sajda qilishning nima keragi bor, qachonki u Haq va butning 
qoshiga topinsa. Agar sanam (but) qat’iyat bilan jilva qilgan taqdirda ham qibla tomonga 
qarab namoz oʻqish ravo boʻla oladimi? 
Bu soʻzlarning hammasini eshitar ekan, imom koʻz yoshlarini toʻxtatolmay qoldi. 
Allohga shukr qilishni vojib deb bilib, boshini oʻpib, yaxshi niyatlar bildirdi. Bolaga 
Alloh oʻzi toʻgʻri yoʻlni koʻrsatar ekan, u nima qilsa taqvo va toatga oʻtgusidir. 
Yigitlikda Navoiy sajdalarni oʻtkazib yubordi. Qariganda endi pushaymon boʻlishdan 
foyda yoʻq. 
Soqiy, odamni xarob qiladigan oʻsha may shayxga yigitlik kayfiyatini bagʻishlaydi. 
Sopol boʻlib, kuchsizlanib qolganmen. Qadah tutib, meni toat-ibodat uchun yigit xoliga 
keltir! 
LVI - Oʻn Sakkizinchi Maqolat 
Falak gʻamxonasi haqidakim, oqibat mazmuni parokandalik belgisidan iborat boʻlib, 
unda kishi qiynalsa xam oʻzini xursandlikka olib yurishi kerak; jahon vayronasi 
haqidakim, unda yozigʻlik tilak ham koʻngul uyini obod tutishdir; hayot gulshanidan 
esgan har nafasning qadrini bilish, umr gulidan chiqqan har bir xush isning shukrini 
qilish, badanda Xudoning buyrugʻini bajarishga quvvat bor ekan, toat-ibodatni gʻanimat 
bilish, doʻstlar bilan koʻrishish imkoniyati bor ekan, buni qoʻldan chiqarmay, kishi oʻzini 
hurram tutishi kerakligi toʻgʻrisida 
Aqlli odamlarga dunyo zindondir. Unga kim koʻngul qoʻygan boʻlsa nodondir. Oʻz 
ta’bingni uning zanjiriga bogʻlab qoʻyma; aqlni uning chohida xafa qilib qoʻyma. Bu 
olamning aylanma zanjiri har qanday kimsani oxiri yer osti shaxriga band etadi. 
Shunday ekan, nega endi buning tashvishini qilib, inson oʻzini oʻlmasdan burun xalok 
etishi kerak?! Oʻlish uchun nega muncha motam tutasan? Amma-xolalaring senga motam 
tutishga ulgurishadi. Boshingga bir gʻam tushsa, joningni ortiqcha qiynama. Bir gʻam 
yetarli, uni ikkita qilma. Xafa boʻlib, jismingni qiynoqqa solma; shunday qilib bir 
ranjingni ikkita qilma. Koʻksingda dogʻ boʻlsa ham farogʻat ista; siqilish bilan dogʻ 
ustiga dogʻ orttirma. 
Taqdirdan qancha jafo yetsa ham unut. Bu jafolar qancha koʻp boʻlsa ham oʻzingga ogʻir 
olma. Ishda qancha qiyinchilik yuz bersa ham oʻzingga oson olsang, bajarishing ham 
oson boʻladi. Agar vataning Shorn boʻlsa ham, Hirot boʻlsa ham oʻylashga arzimaydi. 
Dunyoda kim tashvish chekmasa, oʻshani shod deb bil. Dunyoning ishlari 

---