Hayotning 101 qoidasi Uzbekistan 978-613-9-45185-2

77.
 
Kamtar bo’ling 
Men hurmat qiladigan insondagi yaxshi fazilatlardan biri kamtarlikdir. “Juda ko’p 
mevasi bor daraxt, yerga qarab egilgan daraxtdir”, degan edi bir paytlar dadam. Mening 
bilishimcha, bir nechta mustasnolar bo’lmasa, hayotda juda ko’p narsalarni biladigan, 
ko’p narsalarga erishgan va uzoq umr ko’rgan insonlar tabiatan kamtar bo’lishadi. 
Kamtar bo’lish unchalik oson emas. Kamtar bo’lishga urinar ekansiz, shunga amin 
bo’lasizki, sizning o’rganmagan narsalaringiz juda ko’p va siz atrofdagi hammani
hurmat qilishingiz kerak. Sizning kamtarligingiz atrofdagilarga siz doimo ularni 
eshitishga va ulardan kerakli narsalarni o’rganishga tayyorligingiz haqida belgi beradi.
Hayotim davomida juda ko’p mashhur insonlar bilan uchrashish imkoniyatiga ega 
bo’ldim. Meni juda to’lqinlantirganlaridan biri, boks bo’yisha jahon chempioni 
Muhammad Ali bilan uchrashuvim edi. U shunchalik mashhurligiga qaramasdan,
haqiqiy inson va juda kamtar edi. Qachonki men u bilan Los Anjelesda ko’rishish 
baxtiga ega bo’lganimda, u men haqimda menga, men esa u haqida o’ziga savollar 
bergandim. U o’zi haqida soddagina xushmuomalalik bilan so’zlab berdi. Men 
Muhammad Alidan “Siz qanchalik yaxshi inson bo’lsangiz, shunchalik ko’p
boshqalarga uni isbotlashingiz kerak bo’ladi”, deb aytgan edim.

---

65
78.
 
Boshlagan hamma kitobingizni oxirigacha o’qib tugatmang 
Biz doimo o’zimizni o’qishni boshlagan kitobni, o’qib tugatishga majbur qilamiz. 
Agarda biz bu kitobni o’qib tugatmasak, o’zimizni gunohkordek sezamiz, chunki uni 
sotib olish uchun biz xarajatqilganmizda. Lekin barcha kitoblar ham mag’zini chaqishga 
arzimaydi. Fransis Bakon aytganidek, “Ba’zi kitoblar tatib ko’riladi, boshqalari yutib 
yuboriladi va juda ham kamchiligi chaynalib, hazm qilinadi”. Ya’ni ba’zi kitoblarning 
faqatgina bir qismini o’qiymiz, boshqalarini qiziqish bilan o’qiy olamiz va juda ham 
kam kitoblarni to’laligicha e’tibor bilan o’qiymiz.
Men ham qo’limga olgan barcha kitobni o’qib tugatishga o’zimni majburlardim. 
Keyinchalik shuni tushunib yetdimki, kamroq, ammo samarali mutolaadan keyin men 
ko’proq narsalarni tushunib olarkanman. Qaysi kitobni oxirigacha o’qib tugatishni 
tanlaydigan bo’lganimdan so’ng, ularning har biridan qanday tarzda juda ko’p ma’lumot 
olishni o’rgandim.
Agarda siz bironta kitobning uchta bo’limini o’qib tugatganingizdan so’ng, hech 
qanday arzirli ma’lumot ola olmasangiz, yoki u sizning e’tiboringizni jalb qila olmagan 
bo’lsa, uni astagina chetga olib qo’ying va vaqtingizni boshqa narsalarga sarflang.