ogohlantirish, Shovqin va titrashni yo`qotish, tsexlarning sanitariya holatlarini yaxshilash (harorat,
holatini, yong’in haqida xabar berish vositalarining ishini nazorat qiladi.
O`zbekiston Respublikasi Energetika va elektrlashtirish Davlat aktsionerlik jamiyati
korxonalardagi energiya tizimlarining texnik ekspluatatsiyasini va xavfsizlik texnikasi qoidalariga
rioya qilishni nazorat qiladi.
Barcha korxona, tashkilot, muassasa, vazirliklar va tarmoqlarda Hayot faoliyati xavfsizligi
qonunlari bajarilishining oliy nazorati Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligiga yuklatilgan.
Mehnatni muhofaza qilish qoidalari va normalari, shuningdek, mehnat qilish qonunlarining
bajarilishini ta'minlovchi umumiy va maxsus davlat nazorat tashkilotlari mavjud.
Hamma vazirliklar, birlashmalar va sanoat korxonalarida mehnat qonunlarining aniq
bajarilishini O'zbekiston Respublika prokuraturasi ko’zatadi. Prokuratura mahkamalari
qonunlarning bo’zilmasligini mehnatkashlarning arzlari asosida yoki koncona va ayrim
shaxslarning signallari asosida, mehnatni muhofaza qilish talablarini bajarilayotganligini
tekshirish yo'li bilan amalga oshiradilar.
Prokuratura umumiy nazorat tartibida tekshirish natijalaridan sanoat korxonalari rahbar
xodimlarini xabardor qiladi va bo’zilgan mehnat qilish qoidalari buzilishini tezda bartaraf qilishni
talab qiladi, rahbar xodimlarga ma'muriy chora ko'rilishini talab qilib yuqori rahbar xodimlaiga
murojaat etadi. Agar jinoyat sodir bo'lganligi aniqlansa (xavfsizlik texnikasi qoidasi jinoiy
ravishda bo’zilgan bo'lsa), rahbar xodimlarni jinoiy javobgarlikka tortadi. O'lim sodir bo'lgan, og'ir
va bir guruh, (bir necha kishi) bilan baxtsiz hodisaga uchragan holatlarda prokuratura mustaqil
tekshirish o'tkazadi.
Mehnat qonuniyatlari bo’zilmasligining umumiy nazoratini mehnatkashlar deputatlari
kengashi va ularning ijroiya qo'mitalari ham amalga oshiradi.
Mehnatni muhofaza qilish bo'yicha maxsus davlat nazorati tashkilotlariga quyidagilar kiradi:
1. Kasaba uyushmasining texnik nazorati.
2. O'zbekiston Respublikasining sanoatda xavfsiz ish olib borish va kon nazorati.
3. Sanitar nazorati.
4. Eneigetika nazorati.
5. Yong'inga qarshi kurash nazorati.
6. Jamoat nazorati.
O‘zbekiston Respublikasida texnik jihatdan tartibga solish (texnik reglament)larning
umumiy texnik reglamentlar, maxsus texnik reglamentlar kabi turlari qo‘llaniladi.
Texnik reglamentlarda mahsulotlar va xizmatlar xavfsizligini ta’minlashga doir talablar
quyidagilar bo‘yicha belgilanishi mumkin:
biologik xavfsizlik;
mexanik xavfsizlik;
kimyoviy xavfsizlik;
yadroviy va radiatsiyaviy xavfsizlik;
yong‘in xavfsizligi;
elektr xavfsizligi;
mashina va uskunalarni ishlatish (ulardan foydalanish) hamda utilizatsiya qilish xavfsizligi;
elektromagnit mosligi;
qurilish ishlari xavfsizligi;
binolar, inshootlardan va ularga tutash hududdan foydalanish xavfsizligi;
ekologik xavfsizlik;
veterinariya xavfsizligi;
sanoat va ishlab chiqarish xavfsizligi;
portlash xavfsizligi;
axborot xavfsizligi;
o‘lchovlarning va sinovlar usullarining bir xilligini ta’minlash.
Texnik reglamentlarda mahsulotlar va xizmatlar xavfsizligini ta’minlashga doir boshqa
talablar ham belgilab qo‘yilishi mumkin.
Ba'zi bir rahbar shaxslarning o'z ishiga sovuqqonlik va loqaydlik bilan qarashi natijasida
mehnatni muhofaza qilish tartib qoidalari bo’zilib, baxtsiz hodisa yo’z bersa, bu baxtsiz hodisaning
og'ir-yengilligi va oqibatini hisobga olib, javobgarlik chora-tadbirlari belgilanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: