Hayot faoliyati xavfsizligi ” fanidan labaratoriya ishlarini bajarish bo’yicha

LABORATORIYA ISHI №1
1. Umumiy ma’lumotlar

1.1. Ishning maqsadi

Ishlab chiqarish xonalarida ob-havo ko‘rsatqichlarini o‘rganish.

1.2.Ishning mazmuni

1.2.1. Ob-havo ko‘rsatkichlarini o’lchaydigan asboblarning ishlash prinsiplarini o‘rganish.

1. 2. 2. Ob-havoning asosiy ko‘rsatkichlarini o’lchash.

1. 2. 3. O’lchab olingan ko‘rsatkichlarni sanitar normalar bilan taqqoslash.

2. Ish bajarilishi uchun kerakli ma’lumot va ko‘rsatmalar.

2. 1. Iqlimiy sharoit.

Iqlimiy sharoit deganda, biz ma’lum muhitning harorati, havo bosimi, nisbiy namligi va havo harakatining tezligini ko‘zda tutamiz.

Iqlimiy (ob-havo) sharoit odam organizmiga ancha murakkab va har tomonlama ta’sir ko‘rsatadi. Yomonlashgan ob-havo sharoitida qon bosimi o‘zgaradi, nerv to‘qimalari kuchlanadi va nafas olish og‘irlashadi. Bu o‘zgarishlar organizm va tashqi muhitniig o‘zaro energiya almashinuvini o‘zgarishi, odamning ishlash qobiliyati va ishlab chiqarish unumdorligining pasayishiga olib keladi.

Ob-havo ko‘rsatkichlari bajariladigan ish og‘irligiga qarab va ishlab chiqarish xonalarining sharoitiga qarab, sanitariya normalari orqali va shularga nisbatan muvofiqlashtiriladi.

Muayyan sharoitda (18—20°S) odam organizmi tashqi muhitga ma’lum miqdor issiqlikni (bir kecha-kunduzda 10500-25000 KDj) ajratib chiqaradi. Harorat o‘zgarishi b ilan ajralib chiqadigan issiqlik miqdori ham kamayish yoki ko‘payish tomoniga o‘zgaradi, natijada, organizmda ba’zi bir salbiy o‘zgarishlar ro‘y berishi mumkin. Bunday holat «organizm issiqlik almashinish qobiliyatining buzilishi» deb ataladi. Organizmning issiqlik almashinish qobiliyatiga havo namligining ham katta ta’siri bor. Masalan: havo namligi ko‘tarilishi natijasida organizm tashqi muhitga namlik ajratib chiqarishini kamaytiradi va o‘ta qizib ketish holatiga keladi (xalq tilida bu xolat «dam urish» yoki «oftob urishi» deb ataladi).

Organizmning issiqlik almashinishi qobiliyatiga havo xarakatining tezligi ham ta’sir qiladi: havoning tez xarakatidan badanning issiqlik ajratib chiqarishi kuchayadi va oqibatda organizmning o‘ta sovishi yoki buning aksi ro‘y beradi.

Iqlim sharoiti ko‘rsatkichlari normallashtirilgan, norma bajarilayotgan ishning og‘irlik darajasi va ishlab chiqarishda ishlatilayotgan qurilmalar, asbob-uskuna va mehanizmlar tomonidan issiqlik ajratib chiqarish yoki chiqarmaslik xususiyatlariga bog‘liq (1-chi jadval). Og‘ir-engilligiga qarab asosiy uch xil ish faoliyati mavjud:

1. 
   Engil ishlar.
   
2. 
   O‘rtacha og‘irlikdagi ishlar.
   
3. 
   Og‘ir ishlar.
   

1. 
   Nisbatan kam miqdorda ortiqcha issiqlikka (23,3 Vt/m3 gacha) ega bo‘lgan xonalar.
   
2. 
   Ko‘p miqdorda (23,3 Vt/m3 dan yuqori) ortiqcha issiqlikka ega bo‘lgan xonalar.
   

1.Jadval

Ishlab chiqarish xonalaridagi havoning xarakati, nisbiy namligi va havo xarakatining tezligi normalari.

A) yilning sovuq va mo‘‘tadil davri.

Ishlab chiqarish xonasining turi