Hayot faoliyat xavfsizligi

1.1 Xavfli ishlab chiqarish obyektlari tasnifi.
Xavfli ishlab chiqarish obyekti deb to`satdan yuzaga keladigan xavflar, xavfli moddalar bilan ishlaydigan, tez alangalanadigan, nazorzt qilish qiyin bolgan xavfli xavfli ishlab chiqarish obyektlari hisoblanadi
Xavfli ishlab chiqarish obyektlarida xavflar 4 turga bo‘linadi
Jismoniy xavflar.
Biologik xavflar.
Ergonomik xavflar.
Kimyoviy xavflar.
Ish joyidagi asosiy xavflar
Tehnologik havflar
Mashina mexanizmlar xavfsizligini ta’minlash uchun uni loyihalashda qanday ish bajarishini hisobga olgan holda ish bajaruvchi qismlarini joylashtirishni ixcham usullarini topish, unga shakl berish va muhofaza qilish qurilmalarini joylashtirish bilan birga olib boriladi. Mashinaga o`rnatilgan muhofaza vositalari uning asosiy qismi bilan uyg`unlashib ketishi kerak. Shuni hisobga olish kerakki, muhofaza vositalari iloji boricha ko`proq masalalarni yechishga xizmat qilsin. Masalan, stanokka o`rnatilgan xavfizlikni ta’minlash qopqoqlari faqatgina xavfli joylar to`sig`i bo`lib qolmasdan, balki shovqinni kamaytiruvchi vosita bo`lib xizmat qilsin. Stanoklarning mustahkamligi ularni tashkil qilgan qismlar mustahkamligiga bog`liq bo`ladi. Masalan, har qanday mexanizmning mustahkamligini uning biriktiruvchi qismlarining mustahkamligisiz tasavvur qilib bo`lmaydi (masalan, gayka, bolt va boshqalar). Bundan tashqari, stanoklarning tashqi tomonidan zanglanib, mustahkamligini yo`qotib qo`yishi mumkin bo`lgan omillarni hisobga olish kerak (masalan, o`z vaqtida moylash, bo`yoq ko`chib ketishi natijasida zanglash va hokazo).
Bunga misol tariqasida asboblarni charxlash qurilmasini ko`rsatish mumkin. Bunda charxning xavfsizligini ta’minlovchi qurilma bir vaqtning o`zida shamol yordamida charx qirindilarini chiqarib yuborishga mo`ljallangan mahalliy shamollatish vazifasini ham bajaradi.
Stanoklarning mustahkamligi ularni tashkil qilgan qismlar mustahkamligiga bog`liq bo`ladi. Masalan, har qanday mexanizmning mustahkamligini uning biriktiruvchi qismlarining mustahkamligisiz tasavvur qilib bo`lmaydi (masalan, gayka, bolt va boshqalar). Bundan tashqari, stanoklarning tashqi tomonidan zanglanib, mustahkamligini yo`qotib qo`yishi mumkin bo`lgan
omillarni hisobga olish kerak (masalan, o`z vaqtida moylash, bo`yoq ko`chib ketishi natijasida zanglash va hokazo).
Gaz bilan payvandlash ishlarini amalga oshirishda foydalaniladigan atsetilen
hosil qilish generatorlarida portlash xavfini oldini olishda ishlatiladigan alangani
shlanglar orqali generatorga qaytishini bartaraf qiluvchi suvli zatvorlardan va
qaytish klapanlaridan foydalaniladi. Kompressor qurilmalari rezervuarlarida qisilgan havo miqdori ruxsat etilgan chegaradan ortib ketsa va bu portlash xavfini tug`dirsa, unda havo qisilishi natijasida hosil bo`ladigan issiqlik ta’sirida ishlaydigan issiqlik relelaridan foydalanib, ortiqcha havoni chiqarib yuborishga erishiladi.