Harbiy-texnik instituti m. X. Rustambayev

muhofaza qilish vazifasi

  umuman jinoyat-huquqiy 

me’yorlar uchun, xususan, O‘zbekiston  Respublikasi Jinoyat kodeksi 

uchun asosiy mezon bo‘lib, muayyan ijtimoiy munosabatlarni (xavfsizligi 

va ijrosini ta’minlash orqali) ularga jiddiy zarar yetkazilishi yoki yetkazish 

imkoniyatidan, ya’ni obyektiv ravishda mavjud bo‘lgan huquq yoki 

erkinlikni shaxs, jamiyat va davlat uchun amalda xavf tug‘diruvchi 

cheklov yoki yo‘q qilib yuborishlardan himoya qilishdan iborat.  

Jinoiy tajovuzlardan muhofaza qilish vazifasi ijtimoiy xavfli qilmishni 

sodir etish holatidan, huquqni muhofaza qilish idorasining tarkibiy 

tegishliligidan (sud, prokuratura, ichki ishlar organlari,  DXX va shu 

kabilar), JK amal qilgan hududning ma’muriy-hududiy tegishliligidan va 

boshqalardan qat’i nazar, doimiy ravishda amalga oshiriladi. Ushbu 

yuqorida ko‘rsatilgan ijtimoiy munosabatlarni jinoiy tajovuzlardan himoya 

qilish JKning amal qilish doirasida hamisha va hamma yerda amalga 

oshirilishi lozim. 

Jinoyat kodeksining vazifasi sifatida ijtimoiy munosabatlarning jiddiy 

zarar yetkazilishidan himoya qilinishi ikkiyoqlama amalga oshiriladi: 

a) jinoyat sodir etilishidan avval ma’lum qilmishlarni taqiqlash yoki 

tegishli xulq-atvorga rioya etish, ya’ni huquqiy jihatdan yo‘l qo‘yiladigan 

faoliyat chegaralarini belgilash orqali; 

b) ijtimoiy xavfli qilmish sodir etilganidan keyin buzilgan huquqning 

aybdor shaxsga nisbatan jinoiy jazo choralarini qo‘llash orqali tiklanishini 

ta’minlash yo‘li bilan.