Harbiy-texnik instituti m. X. Rustambayev

«Metodologiya»

  va 

«metodika»

  tushunchalarini farqlar ekanmiz, 

mamlakatimizda sodir bo‘lgan ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy o‘zgarishlarga 

qaramasdan jinoyatchilikka qarshi kurashning mazmun-mohiyatini, 

qonunchilikni tadqiq qilish va uni amaliyotda qo‘llashga imkon beradigan 

dialektik metodni eng asosiy metod sifatida tan olishimiz mumkin. 

Masalan, sababiy bog‘lanish haqidagi dialektik bilimlar ishtirokchilik 

faktini aniqlashda, jinoiy harakat (harakatsizlik) va zararli oqibat 

o‘rtasidagi bog‘lanishni tadqiq qilishda qo‘llaniladi. Jinoyatga suiqasd 

qilish va tayyorgarlik ko‘rish jinoyat bosqichlari haqidagi qonunchilik va 

normalarni amaliyotda qo‘llash ehtimollikdan haqiqiylikka o‘tish haqidagi 

dialektik metodga asoslanadi. 

Jinoyat huquqi 

metodikasi 

jinoyat-huquqiy tushuncha va hodisalarni 

o‘rganishda qo‘llaniladigan usul va vositalar yig‘indisini, tizimini 

ifodalaydi. Falsafiy metod hisoblangan dialektik metod bilan birgalikda 

yana boshqa metodlardan ham foydalanish lozim. Bunday metodlarga 

quyidagilar kiradi: JK normalarining sanksiya  va dispozitsiyasini ishlab 

chiqishda qo‘llaniladigan 

yuridik metod

; son ko‘rsatkichlari orqali 

jinoyat-huquqiy tushunchalar va hodisalarni sifatiy xilma-xilligini 

ko‘rsatishga imkon beruvchi 

statistik metod

; aholi orasida so‘rovlar 

o‘tkazish orqali jinoyat huquqining turli jihatlarini o‘rganishda 

qo‘llanadigan