Harbiy-texnik instituti konstitutsiyaviy huquq

O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 89 - moddasiga ko’ra: 
«O’zbekiston Respublikasining Prezidenti davlat boshlig’idir va 
davlat hokimiyati organlarining kelishilgan holda faoliyat yuritishini 
hamda hamkorligini ta’minlaydi», deyilgan
. 

---

508 
Demokratik huquqiy davlatda davlat boshlig’ining maqomi konstitutsiya 
va u asosida qabul qilinadigan qonunlar tomonidan aniq belgilab qo’yiladi.
Bu davlatdagi eng yuqori lavozimni egallagan shaxs uchun juda zarurdir. 
Prezidentning konstitutsiyaviy maqomi davlat boshlig’ining 
funksiyalari va vakolatlarini belgilab qo’yuvchi konstitutsiya 
normalarida mustahkamlangan
. 
O’zbekiston Konstitutsiyasining tuzilish mantig’i hokimiyatlarning 
bo’linishi prinsipiga mos tushadi. Konstitutsiyada hokimiyatlarning 
o’zaro hamkorligini ta’minlash bo’yicha asosiy vazifa Prezident zimmasiga 
yuklangan. Prezidentning O’zbekiston davlat hokimiyati organlari tizimidagi 
alohida o’rni batafsilizohlanadi. 
Mustaqillik yillarida O’zbekistonda Prezidentning roli nihoyatda o’sdi. 
Prezidentlik instituti o’zbek xalqi ruhiyatiga mos edi. “O’zbek xalqining 
an’analarida hokimiyat vakillariga, davlatning mansabdor shaxslariga 
to’la hurmat munosabati va hatto e’zozlash mavjud. Qoida tariqasida,
bu qo’rquvdan emas, odamlar hokimiyat allaqanday oliy ibtidodan, shu 
jumladan, ilohiy xususiyatlardan kelib chiqqan holda o’zlari to’g’risida 
qayg’urishiga samimiy ko’nikib qolishgan”
1
. Shuning uchun ham 
prezidentlik instituti O’zbekistonning siyosiy madaniyatiga oson singib ketdi. 
O’zbekiston Respublikasining 1992-yildagi Konstitutsiyasiga muvofiq, 
Prezident - hokimiyatlar bo’linishi prinsipiga rioya qilinishida davlat 
mexanizmining eng muhim institutidir. 
Davlat boshlig’i sifatida Prezident davlat hokimiyati organlari tizimida 
yetakchi rol o’ynaydi. Prezident davlat ichida va xalqaro munosabatlarda 
O’zbekistonning oliy vakilligini amalga oshiradi. 
Davlat boshlig’i o’zida u yoki bu hokimiyat tarmog’ini emas, balki 
davlat va butun davlat hokimiyatining birligini namoyon etadi. 
O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 90-moddasida 
shunday deyilgan: «O’zbekiston Respublikasi Prezidenti lavozimiga 
o’ttiz besh yoshdan kichik bo’lmagan, davlat tilini yaxshi biladigan, 
bevosita saylovgacha kamida 10 yil O’zbekiston hududida muqim 
yashayotgan O’zbekiston Respublikasi fuqarosi, saylanishi mumkin.
Ayni bir shaxs surunkasiga ikki muddatdan ortiq O’zbekiston 
Respublikasining Prezidenti bo’lishi mumkin emas. 
1
Левитин
Л
., 
Дональд
С
. 
Карлайл
. 
Ислом
Каримов
– 
янги
Ўзбекистон
Президенти
. – 
Тошкент
: 
Ўзбекистон
, 1996. –
Б
.41. 

---

509 
O’zbekiston Respublikasining Prezidenti O’zbekiston 
Respublikasining fuqarolari tomonidan umumiy, teng va to’g’ridan-to’g’ri 
saylov huquqi asosida yashirin ovoz berish yo’li bilan besh yil 
muddatga saylanadi. Prezidentni saylash tartibi O’zbekiston 
Respublikasining qonuni bilan belgilanadi. 
O’zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidentining 2010-yil 
12-noyabrdagi O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik 
palatasi va Senatining qo’shma majlisidagi