Harbiy-texnik instituti konstitutsiyaviy huquq

 
 
11-§. Konstitutsiyani himoya qilish. Konstitutsiyaviy nazorat 
Konstitutsiyaviy nazorat - davlat hokimiyati organlari faoliyati va 
normativ-huquqiy hujjatlari Konstitutsiyaga muvofiqligini tekshirish iborat 
faoliyatdir.
 
Konstitutsiyaviy nazorat obyektlari qatoriga davlatning ichki 
qonunlari, hali kuchga kirmagan xalqaro shartnomalari, ijroiya 
hokimiyatning hujjatlari, mahalliy o‘z-o‘zini boshqarish aktlari, ayrim 
hollarda jamoat birlashmalarining aktlari kiradi.
 
Konstitutsiyaviy nazorat obyektlari turli davlatlarda turlichadir. 
Konstitutsiyaviy nazorat o‘z mohiyatiga ko‘ra, birinchidan, dastlabki, 
ya’ni normativ –huquqiy hujjatning kuchga kirguniga qadar tekshirilishi va 

---

22 
ikkinchidan, keyingi, ya’ni normativ–huquqiy hujjatning kuchga 
kirganidan so‘ng tekshirilishidan iborat.
 
Huquqiy oqibatlarga ko‘ra, konstitutsiyaviy nazorat qaror qiluvchi va 
tavsiyaviy nazoratga bo‘linadi. Qaror qiluvchi konstitutsiyaviy nazoratda 
konstitutsiyaviy, deb topilgan normativ–huquqiy hujjat o‘zining yuridik 
kuchini yo‘qotadi. Tavsiyaviy konstitutsiyaviy nazoratda, esa shu 
me’yoriy huquqiy hujjatni qabul qilgan organga uni bekor qilish tavsiya 
etiladi.
 
Majburiyligi darajasiga ko‘ra, konstitutsiyaviy nazorat majburiy va 
fakultativ turlarga bo‘linadi. Majburiy konstitutsiyaviy nazorat qonun 
talabiga muvofiq amalga oshiriladi. Fakultativ-konstitutsiyaviy nazorat 
esa, vakolati bo‘lmagan subyekt tashabbusi bilan o‘tkaziladi.
 
O‘zini-o‘zi nazorat qilish savollari 
1.
 
“Konstitutsiya” so‘zining lug‘aviy ma’nosi nima ? 
2.
 
Konstitutsiyaning yuridik belgilarini sanab bering? 
3.
 
Konstitutsiyaning shakli, deganda nimani tushunasiz? 
4.
 
Konstitutsiya ijtimoiy mazmuniga ko‘ra necha turga bo‘linadi? 
5.
 
O‘zbekistonRespublikasi Konstitutsiyasining tuzilishini ayting? 
6.
 
Konstitutsiya qanday usullar asosida qabul qilinadi? 
7.
 
Konstitutsiyaning bevosita amal qilishida necha xil ko‘rinishlari 
mavjud? 
8.
 
Konstitutsiyaning ichki shakli elementlarini sanab bering. 
9.
 
Konstitutsiyani qabul qilish jarayoni oddiy qonunlardan nimasi 
bilan farqlanadi? 
10.
 
O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasini o‘zgartirish tartibi 
qanday belgilangan? 
11.
 
Konstitutsiyaviy nazoratning qanday turlari mavjud?