Harbiy-dala terapiya

Gemmoragik sindrom
.
Eng avvalo og’iz bo’shlig’i shilliq qavatida qon 
quyilishlar paydo bo’ladi, so’ngra petexial toshma chov sohasida paydo bo’ladi. 
Sonning ichki yuzalari, tizzalar, bilaklarda paydo bo’ladi, teri osti qatlamlarga qon 
quyilishlar kuzatiladi. Og’ir hollarda burundan va ichaklardan qon ketishlar 
shuningdek gematuriya kuzatiladi. Ko’z tubi tekshirilganda turg’unlik belgilari va 
mayda nuqtachali qon quyilishlar topiladi. Miyaga yoki miya qavatlari ostiga qon 
quyilishlar o’choqli nevrologik belgilar paydo bo’lishi bilan kechadi; o’pka 
to’qimasiga qon tuflash bilan, me’da ichak tizimida – qora rangdagi najas bilan. 
Gemmoragik sindrom belgilari negizida trombotsistlar sonini kamayishi va ular 
funksiyasi buzilishi, qonni ivish jarayonlari pasayishi, tomirlar endoteliysi 
butunligini buzilishlari, tomirlarni oshgan sinuvchanligi ahamiyatli. Tomirli va 
to’qima o’tkazuvchanligini oshishini bir davrni o’zida kapilyar rezistentligini 
pasayishini biriktiruvchi to’qimani asosiy oraliq moddasi o’zgarishi bilan 
bog’laydilar. Shuningdek bu jarayonda gialuron molekulalarining 
depolimerizatsiyasi va dezagregatsiyasi, serotonin almashinuvi buzilishlari 
ahamiyatli. 

Gastro-
intestinal sindrom
. Toksiko septik gastroenterokolit rivojlanishi 
natijasida me’da va ichak dispepsiyasi belgilari bilan kechadi. Ko’p xolda 
toksemiya bilan bir qatorda gemmoragik gastero – enterokolit belgilari kuzatiladi. 
Ichakni nurlanishli shikastlanishi bilan bir qatorda anoreksiya sindromi te-tez qonli 
ich ketish bilan , kaxeksiyagacha ozish bilan (juda tez avj olgan davrda 1 kunda 1 
kg gacha ozish kuzatiladi) kechadi. Organizmga me’da ichak tizimidan 
oziqlanuvchi mahsulotlar tushishi keskin buziladi va katta miqdorda suyuqlik 
yoqoladi (ich ketishiga bog’liq bu o’z navbatida suvli – tuzli almashinuv 
buzilishiga olib keladi) nurlanishli kaxeksiya sindromi avj oladi. Ichakda 
invaginatsiya, yaralar va yorilishlar kuzatilishi mumkin.