Har bir millat va xalqning uning madaniyati va ma`naviyatining ko`zgusi- uning adabiyotida ekanligi shubxasiz



Download 350,63 Kb.
bet6/9
Sana29.01.2022
Hajmi350,63 Kb.
#418981
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
Habib Jalib

Kurs ishining tuzilishi. Ushbu kurs ishi kirish, asosiy qism, to`rt bo’lim, xulosa, foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati va ilovadan iborat bo’ladi.
Habib Jalib - Pokistonlik inqilobchi shoir, harbiy qonunlar, avtoritarizm va davlat zulmiga qarshi chiqqan chap qanot faoli. Pokistonlik shoir Fayz Ahmad Fayz uni “xalq shoiri”, degan edi. U harbiy to'ntarishlarga va ma'murlarga qarshi bo'lgan va bir necha bor tegishli tarzda qamoqqa olingan.
Habib Jalib 1928-yil 24-martda Britaniya Hindistonining Hoshiarpur yaqinidagi qishloqda Habib Ahmad xonadonida tug‘ilgan. Hindiston boʻlingandan keyin Pokistonga ko’chib o’tgan. Keyinchalik u Karachida “Daily Imroze” gazetasida redaktor bo'lib ishladi. U ilg'or yozuvchi edi. Tez orada o'zining jo'shqin she'rlari bilan kitobxonlarni o'ziga jalb qila boshladi. U sodda til va uslubda yozgan va asarlarida oddiy odamlar va muammolarga murojaat qilgan. Lekin uning soʻzlari, ovozi musiqasi va hissiy quvvati, ijtimoiy-siyosiy kontekstning sezgirligi ortidagi ishonch kitobxonlarni hayajonga soldi.

Ayyubxon rejimini qo‘llab-quvvatlaganlarni tanqid qilib, shunday yozadi:


کہیں گیس کا دھواں ہے
کہیں گولیوں کی بارش ہے
شب عہد کم نگاہی
تجھے کس طرح سراہیں
Kahin gas ka dhuan hae
kahin golion ki baarish
Shab-e-ehd-e-kum nigahi
tujhay kis tarah sarahein
Havoda ko'zdan yosh oqizuvchi gazning tutuni bor
va atrofda o'qlar yomg'iri yog'moqda
Uzoqni ko'ra olmaslik
Seni qanday maqtay
Jalib hech qachon Ayubxonning diktaturasi bilan murosa qila olmadi. Shunday qilib, Ayub 1962 - yilda mamlakatda o'zining maxsus konstitutsiyasini amalga oshirganida, sobiq bosh vazir Choudri Muhammad Ali uni Lyallpur soat minorasiga o'xshatganda, Jolib quyidagi she'rni yozgan:

دیپ جس کا محلات ہی میں جلے
چند لوگوں کی خوشیوں کو لے کر چلے
وہ جو سائے میں ہر مصلحت کے پلے
ایسے دستور کو صبح بے نور کو
میں نہیں مانتا میں نہیں جانتا
میں بھی خائف نہیں تختۂ دار سے
میں بھی منصور ہوں کہہ دو اغیار سے
کیوں ڈراتے ہو زنداں کی دیوار سے
ظلم کی بات کو جہل کی رات کو
میں نہیں مانتا میں نہیں جانتا
پھول شاخوں پہ کھلنے لگے تم کہو
جام رندوں کو ملنے لگے تم کہو
چاک سینوں کے سلنے لگے تم کہو
اس کھلے جھوٹ کو ذہن کی لوٹ کو
میں نہیں مانتا میں نہیں جانتا
تم نے لوٹا ہے صدیوں ہمارا سکوں
اب نہ ہم پر چلے گا تمہارا فسوں
چارہ گر دردمندوں کے بنتے ہو کیوں
تم نہیں چارہ گر کوئی مانے مگر
میں نہیں مانتا میں نہیں جانتا

Saroyda yonayotgan chiroqning o'zi


Bir necha kishining quvonchini tortib oling
Har bir manfaat soyasida o'ynaganlar
Nursiz ertalab bunday konstitutsiya
Bilmayman, bilmayman
Men ham taxtalardan qo'rqmayman.
Men ham Mansurman
Nega qamoqxona devoridan qo'rqasiz?
Jaholat kechasida zulm haqida gapiring
Bilmayman, bilmayman
Shoxlarda gullar o'sa boshladi
Jam randolar siz bilan uchrasha boshladi
Bo'r ko'kraklar kuya boshladi, deysiz
Bu aqlning o'ljasiga ochiq yolg'on
Bilmayman, bilmayman
Siz bizning tangalarimizni asrlar davomida qaytardingiz
Sizning tuzoqlaringiz endi bizda bo'lmaydi
Nega em-xashak og'riq manbai bo'lib qoladi?
Qabul qilishdan boshqa ilojingiz yo'q
Bilmayman, bilmayman
Mamlakatning qarshilik folklorining bir qismiga aylangan yana bir voqeada G‘arbiy Pokiston gubernatori Kalabag Navob kino yulduzi Neeloni Eron Shoh Rizo Pahlaviy oldida raqsga tushishga taklif qildi. U rad etdi va natijada politsiya uni majburlab olib kelish uchun yuborildi, bu esa uning o'z joniga qasd qilishga urinishiga olib keldi. Bu voqea Jalibni she'r yozishga ilhomlantirdi, keyinchalik uni Neeloning eri Riaz Shahid "Zarqa" (1969) filmiga kiritdi. She'r "Raqs-e-Zanjir" (Zanjirlar raqsi) deb nomlangan:
تو کہ ناواقفِ ادبِ غلامی ہے ابھی
رقص زنجیر پہن کر بھی کیا جاتا ہے
Tu kay nawaqif-e-aadab-e-ghulami hae abhi

Download 350,63 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish