Har bir millat va xalqning kamolotida ona tilining o`rni benihoya kattadir

Til interferensiyasi 
ona tiliga xos xususiyatlarni ikkinchi 
tilda ixtiyorsiz ravishda qo`llab yuborishdir.
Til konvergensiyasi 
termini esa tillarning tarixiy bog`lanishi, kontaktlar 
(to`qnashuv) natijasidagi yaqinlashuv va o`xshashlikning paydo bo`lishini ifoda 
etib, qarindosh hamda noqarindosh tillarda yuz beradi.
Til divergensiyasi 
tushunchasi ostida esa qarindosh tillarning birliklari 
orasidagi o`zaro uzoqlashuvi (masalan, fonemalarning bo`linishi) anglanadi. 
Masalan, qadimgi turkiy tillardagi 
t 
fonemasining 
t 
va 
d 
ga bo`linishi: 
tog`
(o`zb.) –
dag`
(azarb.), 
tog`a 
(o`zb.) - 
dai 
(azarb.)
Til konvergensiyasi va divergensiyasi o`zaro zid hodisalardir. Demak, til 
konvergensiyasidagi yaqinlashuv va o`xshashlik til divergensiyasidagi uzoqlashuv 
va noo`xshashlik bilan o`zaro oppozisiyaga kirishadi.
7
Розенцвейг В.Ю. Языковые контакты.- Лелинград: Наука, 1972.-С.3. 
8
Розенцвейг В.Ю. Шу асар 
9
Розенцвейг В. Ю. Шу асар 

---

Adstrat 
turli xalqdarning uzoq vaqt davomida bir mintaqada hamda til 
kontaktlari sharoitlarida yashashi natijasida shakllangan til sistemasining 
umumiy belgilar majmuidir. Masalan, o`zbek va tojik, o`zbek va rustillari 
o`rtasidagi o`zaro aloqalar va ta’sirlar til sistemalarining umumiy belgilari 
uchun namuna bo`ladi. Bunda har ikki tildagi fonetik, leksik va grammatik 
xususiyatlarga xos umumiyliklar adstrat sanaladi.adstrat jarayonida etnik 
assimilatsiaya va bir tilning ikkinchisi ichida yo`qolib ketish hodisasi sodir 
bo`lmaydi.
10
Til aloqalari tizimida