Halqaro munosabatlarning metod ologik aspektlari

Makrosiyosat
  (makrosotsialogiya  va 
makroiqtisodiyot  kabi)  zamonaviy  siyosiy  hayotning  asosiy  agenti 
bo‘lgan legitim matbuot hokimiyati tarqalishining ma’muriy - huquqiy 
chegaralar  bilan  limitlangan  “davlat-millat”  funksionallashuvining  ma-
koniy xarakteristikasi bilan bog‘langan. 

---

 
 
153 
Megapolitika 
tahlilning  yanada  yuqori  darajasini  aks  ettiradi, 
uning mazmuni  jahon siyosati mexanizmi  va  global  - planetar dara-
jadagi  munosabatga  daxildor  milliy  -  davlat  va  millat  usti  subyekt-
larining  tashqi  o‘zaro  munosabatlari,  aloqalarini  qamrab  oladi.  Va 
nihoyat,  mikrosiyosat  go‘yoki  makrodarajadan  keyingi  pog‘onada 
individlar  va  guruhlar  o‘zaro  munosabatlarini  tahlil  qilish, 
guruh 
dinamikasi va individual xulqning
 ichki mexanizmlarini o‘rganishga 
tushadi, yoki mikrosiyosiy jarayonlarga e’tibor qaratadi, ulardan esa, 
o‘z navbatida, makrosiyosiy jarayonlar makoni hosil bo‘ladi. 
Bunday  chegaralashdan  turli  ijtimoiy  darajadagi  siyosiy  makon 
spetsifikasi kelib chiqadi. Makrosiyosatning nisbatan yirikroq obyek-
ti hokimiyat vakolati tomonidan chegaralangan 
ma’muriy-davlat ma-
konidir
.  Aynan  davlat  ommaviy  hokimiyati  institutlari  harakatlarin-
ing  rasmiy  makoni,  konstitutsion-huquqiy  va  mamuriy-boshqaruv 
maydoni,  davlat  konfiguratsiyasi  va  uning  tuzilmaviy  birikmalari 
joylashishi, hudud va  o‘lcham, shakl  va chegaralar siyosiy  makonni 
tahlil  qilishda  dastlabki  zamin  sifatida  foydalanadi.  Global  siyosiy 
muammolarni  o‘rganishda  rasmiy-ma’muriy  chegaralar  doirasidagi 
obyektlar bilan birga, “hayotiy manfaatlar zonasi”, xalqaro munosa-
batlarning subyektlari ta’siri, “gravitatsion maydon”, geosiyosiy ma-
konda “kuchlar balansi” va boshqa shu kabi konstruktlar ham tadqiq 
qilinadi. Mikrosiyosatga kelsak, turli darajadagi (federal va mahalliy) 
ma’muriy-davlat  institutlarining  hokimiyat  kompetensiyasi  makoni 
bilan  birga,  partiyalar  va  lobbistik  guruhlar,  liderlar  va  saylovchilar 
guruhlarining  “nazorat  sohasi”  va  “bosim  o‘rni”,  “manfaatlari  va 
ta’siri zonasi” kabilar qo‘llaniladi.