Halqaro munosabatlarning metod ologik aspektlari

Kogort tekshiruv
 - aholining ma’lum guruhlarida turli vaqtlarda 
takrorlanadigan  so‘rov  o‘tkazish  turi  (masalan,  ma’lum  yilda  tug‘il-
gan insonlar). Bu tekshiruv trend tekshiruvdan shu bilan farqlanadiki, 
trend  tekshiruv  aholining  yirik  guruhlari  yoki  umuman  aholi  bo‘yi-
cha  reprezentativdir  (masalan,  Amerika  ayollari,  fransuz  saylovchi-
lari,  Jazoir  talabalari  majmui),  kogort  tekshiruv 
xususiy  spesifik 
guruhlar
ni o‘rganishga mo‘ljallangan. 
Panel  tekshiruv
  o‘rganilayotgan  obyektlarning 
ayni  bir  guruhi
 
ustidan 
turli 
vaqt  lahzalarida  kuzatishlar  seriyasini  o‘tkazadigan 
tekshiruv. 
Panel  tekshiruvda  vaqtning  turli  lahzalarida  taftish  qilinadigan 
aynan bir saralov guruhidan foydalaniladi. Bu holat guruhning qaysi 
a’zosiga o‘zgarishlar ta’sir qilganini ko‘rishga va bu o‘zgarish bilan 
bog‘liq  tarzda  shaxs  xususiyatlari  va  respondent  tajribasini 
aniqlashga imkon beradi. 
Longityud  tekshiruvning  maxsus  tipi 
eksperimental  tekshiruv
 
hisoblanadi,  unda  tadqiqotchi  birinchi  va  ikkinchi  so‘rovlar 
o‘rtasidagi  vaqt  oralig‘ida  bir  yoki  bir  necha  o‘  zgaruvchanlardagi 
o‘zgarishlarni  yuzaga  keltiradi  yohud  mustaqil  o‘zgaruvchanning 
ba’zi  kutilayotgan  o‘zgarishigacha  yoki  undan  keyingi  vaqtda 
so‘rovni  jadallashtiradi  (masalan,  mamlakatning  yangi  prezidendi 
saylovigacha va undan keyingi davr). 
Bunday  tekshirishdan  maydon  eksperimenti  sifatida  foydalanish 
mumkin va u yoki bu hukumat siyosatini baholashda ayniqsa foydali 
bo‘lishi mumkin. 

---

 
 
90