Халкаро шартномалар хукуки

tamoyilini,  ya'ni  bu  tamoyilga  ko'ra,  keyin  qabul  qilingan  qonun  uning  oldingi 
shartnoma  bilan  muvofiqligini  ta'minlab  berishi  uchun  shunday  interpretasiya 
qilinadiki,  unga  ko'ra,  parlament  davlatning  xalqaro  shartnomaviy  majburiyatlarini 
bajarmasligi  xalqaro  huquq  bo'yicha  majburiyatiga  zid  ekanligini  ko'zda  tutmasligi 
tamoyilini  qo'llash  orqali  yoki  maxsus  qonun  (lex  specialis)  qoidasini,  ya'ni  unga 
ko'ra,  hattoki  keyingi  qonun  ham,  agar  qonun  chiqaruvchi  xalqaro  shartnoma 
qoidalarini bekor qilishni ko'zda tutmagan bo'lib, ushbu qoidalar faqat mazkur holat 
uchun  qo'laniladigan  maxsus  norma  sifatida  qabul  qilingan  hamda  oldingi 
shartnoma  qoidalarini  bekor  qilishni  ko'zda  tutmaydigan  maxsus  qonun  qoidasi 
tamoyilini qo'llash bilan hal etiladi. 
O’zbekiston  qo’shilgan  ushbu  hujjatlarning  mamlakat  huquqiy 
tizimidagi  tutgan  o’rni  xususida  fikr  yuritiladigan  bo’lsa,  avvalombor, 
yuqorida  xalqaro  huquqning  ustuvorligiga  oid  ta’kidlab  o’tilgan 
O’zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi hamda xalqaro shartnomalar 
to’g’risidagi  qonunchiligining  tegishli  normalariga  murojaat  qilish 
maqsadga muvofiqdir. 
Jumladan,  O’zbekiston  Respublikasinig  xalqaro  shartnomalari 
to’g’risidagi  qonunining  27-moddasida  O’zbekiston  Respublikasining 
xalqaro  shartnomalariga  O’zbekiston  Raspublikasi  xalqaro  huquq 
normalariga muvofiq qat’iy va  majburiy ravishda rioya etmog’i lozimligi 
belgilab qo’yilgan. 
Unga  ko'ra,  O'zbekiston  Respublikasi  Prezidenti  O'zbekiston 
Respublikasi  Konstitusiyasiga  muvofiq  respublika  tomonidan  tuzilgan 
shartnomalarga,  bitimlarga  va  u  qabul  qilgan  majburiyatlarga  rioya 
etilishini ta'minlaydi. 
O'zbekiston  Respublikasi  Hukumati  O'zbekiston  Respublikasining 
xalqaro  shartnomalarini  bajarish  chora-tadbirlarini  ishlab  chiqadi  va 
O'zbekiston 
Respublikasining 
xalqaro 
shartnomalari 
bo'yicha 
majburiyatlarning  bajarilishi  uchun  mas'uliyat  yuklatiladigan  vazirliklar, 
idoralar  va  mansabdor  shaxslarni  belgilaydi.  O'zbekiston  Respublikasi 

---

123 
 
Hukumati,  vazirliklar  va  idoralar,  O'zbekiston  Respublikasining  xalqaro 
shartnomalari  bilan  tartibga  solinadigan  masalalar  vakolat  doirasiga 
kiradigan  boshqa  davlat  organlari  shartnoma  bo'yicha  O'zbekiston 
tomonidan  qabul  qilingan  majburiyatlarning  bajarilishini  ta'minlaydilar, 
bunday  shartnomalardan  kelib  chiquvchi  O'zbekiston  Respublikasiga 
tegishli  huquqlarning  amalga  oshirilishini  va  shartnomalar  boshqa 
ishtirokchilarining  o'z  majburiyatlarini  bajarishini  kuzatib  boradilar. 
O'zbekiston Respublikasi Hukumati O'zbekiston Respublikasining xalqaro 
shartnomalari  bo'yicha  majburiyatlarning  bajarilishi  ustidan  nazoratni 
amalga oshiradi.  
Xalqaro 
shartnomalarning 
normalarini 
milliy 
qonunchilikka 
implementasiya qilinishi borasida milliy tajribaga to'htalib o'tish darkordir. 
Misol  uchun,  inson  huquqlari  sohasidagi  xalqaro  shartnomalarni 
O'zbekiston 
Respublikasi 
milliy 
qonunchiligiga 
implementasiyasi 
misollariga  murojaat  qilsak. Inson  huquqlariga  oid  xalqaro  normalarni 
O’zbekiston milliy qonunchiligiga qo’llanishi to’g’risida fikr yuritilganda, 
avvalombor,  O’zbekiston  Respublikasi  Konstitutsiyasiga  to’xtab  o’tish 
darkor.  Konstitutsiyaning  II  bo’limini,  1991  yilda  O’zbekiston  qo’shilgan 
Inson 
huquqlari 
umumjahon 
deklaratsiyasining 
o’ziga 
xos 
implementatsiyasi  deyish  mumkin.  Ushbu  bo’limda  Deklaratsiyada  qayd 
etib o’tilgan barcha huquqlar o’z aksini topgan.  
O’zbekiston Respublikasi BMT doirasida 1966 yilda qabul qilingan, 
Fuqarolik  va  siyosiy  huquqlar  to’g’risidagi  xalqaro  paktga  1995  yil  31 
avgustda Parlamentning №126-1 Qarori bilan qo’shilgan va ushbu xalqaro 
hujjat  1995  yil  28  dekabrdan  boshlab  O’zbekiston  uchun  kuchga  kirgan 
bo’lib,  o’tgan  davr  mobaynida  ushbu  xalqaro  xujjatning  qoidalari  milliy 
qonunchilikda  o’z  aksini  topib  kelmoqda,  ya’ni  tegishli  qonunchilik 
hujjatlari Pakt normalariga doimiy ravishda muvofiqlashtirilib borilmoqda.