Халқаро туризм

марказлари 
 
Ўзбекистонда халқаро туризмни ривожлатириш ва уни янги 
босқичларга кўтариш борасида, энг аввало кўхна маданий ва архитектура 
ёдгорликларига бой бўлган Самарқанд, Бухоро, Хива, Шаҳрисабз каби 
марказлар устида тўхтаб ўтиш ўринли. Бу шаҳарларда жаҳон аҳлини 
хайратга солувчи ва лол қолдирувчи қадимги тарихий ёдгорликлар беқиёс 
кўп. Ер юзининг турли мамлакатларида истиқомат қилувчи ҳар бир инсон бу 
шаҳарларни ўз кўзлари билан кўриш орзусида яшайдилар. Кўп
мамлакатларда Ўзбекистон ўзининг ана шу шаҳарлари ила машҳурдир. Бу 
шаҳарларда қад кутарган салобатни қўрилиш санъати хориждан келган 
туристларни ҳайратга солади. Ўзбекистоннинг ана шу тарихий шаҳарларини 
бемалол «Шарқнинг жавоҳирлари» деб аташ мумкин.
Самарқанд - жаҳоннинг энг кўҳна шаҳарларидан бири. У Бобил, Рим, 
Афина шаҳарларига тенгдош. Самарқанд хақидаги энг дастлабки 
маълумотлар эрамиздан олдинги IV асрга таалуқлидир. Ўша пайтларда 
Мароқанд номи билан машҳур бўлган бу шаҳар узунлиги 10 километрдан 
ортиқроқ бўлган қудратли муҳофаза деворлари билан ўралган эди. 
Мураккаб тарихий йўлни босиб ўтган Самарқанд ўз тарихида бир неча 
марта гуллаб яшнади ва харобаликка ҳам учради. У жаҳоннинг ҳар бир 
шаҳри каби жамият тарихий тараққиётининг объектив конунлари асосида 
шаҳар сифатида қад кутарди ва ривожланди. 
Самарқанд – ўзбек халқ маданиятининг бебаҳо хазинаси ҳисобланади. 
Кўп шоирлар, ёзувчилар, тарихчилар, сайёҳлар уни хақли равишда 

---

336 
“Жаҳоннинг қимматбаҳо гавҳари”, “Шарқ Рими”, “Қадимги Шарқ 
Жаннати”
каби сўзлар билан аташган. 
Гўзаллиги билан машхур бўлган Самарқанд хақида қадимги Греция 
тарихчилари, 
шарқшунослари, 
салномачилари 
ажойиб 
фикрларни 
билдиришган. Шоирлар, ёзувчилар у хақда газаллар, қўшиқлар айтишган. 
Жаҳон мамлакатларида сайёҳлар ва олимлар уни халқ даҳосини асрлар 
саҳифасига муҳрланган ажойиб халқ усталарининг, зукко меъморларнинг, 
бетимсол қурувчиларнинг бадиий ва илмий тафаккур мутассами сифатида 
тилга олганлар. 
Самарқанднинг тошдан, ёғочдан бунёд этилган монументал қурилиш 
иншоотлари кишиларнинг кўз ўнгида миллий маданиятларнинг ўзига хос 
томонларини ёрқин, чуқур очган ҳолда бутун гўзаллиги ва назокати билан 
намоён бўлади. Улуғвор, бетакрор, нодир архитектура иншоотлари бугунги
кунгача сақланиб қолган бўлиб, улар оддий кишилар тарихининг ажойиб 
ижодкорлари қўллари билан бўнёд этилгандир. Бу қўли гул усталар асрлар 
мобайнида ўлмас асарлар яратганларки, улар ҳозир ҳам барчани хайратга
солиб фаҳрлантирмоқда. Шаҳарда зарб қилиш, заргарлик, шойи тўқиш ва 
бошқа турли буюмларнинг ажойиб усталари ўчмас из қолдирганлар ва унда 
шарқнинг таниқли олимлари, ёзувчилари, рассомлари яшаб ижод қилган.
Шаҳардаги тарихий обидалар Хитой, Ҳиндистон, Греция, Рим, Миср 
ёдгорликлари каби ўзининг гўзаллиги, назокати билан ҳаммани ҳайратга 
солади. Самарқанд 2007 йилда ўзининг 2750 йиллигини тантанали равишда
байрам қилди. Ҳар йили дунёнинг турли бурчакларидан келган юз минглаб 
сайёҳлар улардан завқ олади. 
Шаҳарда қадимги меъморчилик санъатининг ажойиб намуналари 
қаторига Шоҳи-Зинда, Гўри-Амир мақбараси, Бибихоним масжиди, Регистон 
ансамбли (майдони), Улуғбек расадхонаси ва бир қанча архитектура 
ёдгорликларини ва бошқаларни киритиш мумкин. Энг мафтункор ва 
нисбатан яхши сақланган