Халқ таълими вазирлиги

Электрон жадваллар (жадвалли процессорлар) – 
ташкил қилинган 
маълумотларни жадвали тартибда ишлаб чиқиш учун мўлжалланган дастурлар 
пакети. Фойдаланувчи пакет воситалари ѐрдамида ҳар хил ҳисоблашларни 
амалга ошириши, графикларни бериши, маълумотларнинг кириш – чиқиш 
форматларини бошқариши, маълумотларни бирга йиғиш, таҳлилли тадқиқотлар 
ўтказиш имкониятига эга. 

---

26 
Ишларни ташкил қилувчилар — бу, ҳам айрим инсон, ҳам бутун фирма 
ѐки унинг таркибий бўлинмасини турли ресурслар (вақт, маблағ, материаллар) 
дан фойдаланишни режалаштириш тадбирларини автоматлаштириш учун 
мўлжалланган дастурлар пакетларидир. Ушбу синфдаги пакетларнинг икки 
турини ажратиш мақсадга мувофиқдир: лойиҳаларни бошқариш ва алоҳида 
инсон фаолиятини ташкил қилиш. 
Биринчи турдаги пакетлар тармоқли режалаштириш ва лойиҳаларни 
бошқариш учун мўлжалланган. Фойдаланишда анча оддий ва қулай бўлган бу 
дастурли воситалар ҳар қандай катталик ва мураккабликдаги лойиҳаларни тез
режалаштиришга, инсон, молия ва моддий ресурсларни самарали 
тақсимлашга, ишнинг мувофиқ жадвалини тузишга ва унинг бажарилишини 
назорат қилишга имкон беради. 
Иккинчи турдаги пакетлар ишбилармон кишиларнинг ўзига хос 
электрон ѐрдамчиларидир. 
Маълумотлар омборини бошқариш тизими (МББТ) - 
электрон 
маълумотларни яратиш, сақлаш ва олиш тадбирларини автоматлаштириш учун 
мўлжалланган. Кўпгина мавжуд иқтисодий, ахборот – маълумотномавий, банк, 
дастурли мажмуалар МББТнинг воситаларидан фойдаланиш орқали амалга 
оширилади. 
Компьютерлар ва операцион тизимларнинг ҳар хил синфлари учун 
маълумотлар ишлаб чиқиш усули уларнинг формати, сўровларни 
шакллантириш тури бўйича фарқланувчи кўпгина МББТни ишлаб чиқиоган. 
Намойиш қилиш графикларининг пакетлари 
баъзи бир таҳлилий 
тадқиқотлар натижаларини кўргазмали ва динамик шаклда тақдим этишга 
қаратилган ишга тегишли ахборотлар график тасвирининг конструкторлари 
бўлади. Ушбу турдаги пакетлар билан ишлаш қуйидаги чизма бўйича қурилади: 
тақдим этишнинг умумий режасини ишлаб чиқиш, элементларни 
расмийлаштириш учун андоза танлаш, матн, графиклар, жадваллар, 
диаграммалар, товушли эффектлар ва видеоклиплар каби элементларни 

---

27 
шакллантириш ва импорт қилиш. Дастурлар ишлашда осон ва қўшимча 
ўрнатишни деярли талаб қилмайдиган интерфейс билан таъминланган.