Хаиткариева сабохат хашимовнанинг ўзбекистон тарихи фанидан


-Мавзу: муваққат ҳукумат даврида Туркистон (Ўзбекистон) журналистикаси



Download 482,33 Kb.
bet6/14
Sana30.04.2022
Hajmi482,33 Kb.
#597049
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
Bog'liq
jurnalistika tarixi (Кириллча)

5 -Мавзу: муваққат ҳукумат даврида Туркистон (Ўзбекистон) журналистикаси
Режа :

  1. Муваққат Ҳукумат

  2. Туркистон Мухторияти

  3. 1918 йил 30 январда Туркистон

Муваққат Ҳукумат 1917 Муваққат ҳукумати энг юқори раҳбар ва қонунчилик органи ҳисобланади давлат ҳокимияти Россияда. Бу кейин ҳосил бўлган буржуа-демократик инқилоби. У эрда муваққат ҳукумат март 15 ноябр 7. унинг шаклланиши тахтидан подшоси Николайнинг 2 тахтдан сўнг бошланди.
4 Давлат думаси 27 Феврал Муваққат қўмита ташкил этди ҳидоят. М. раислигида В. Родзянко. Муваққат ҳукумат аъзолари вазирлари эди:
- Ички ва э. Г. Лвов вазири-раиси (Шаҳзода);
- Адолат - (кейин Трудовикс ва сотсиалистик инқилобдан) А. Ф. Керенскй;
- Қишлоқ хўжалиги - А. И. Шингарев (Cадет);
- Молия - Борми Терешченко (партияга аъзо бўлмаган);
- денгиз ва ҳарбий - АИ Гучков (Оcтобрист);
- Ташқи ишлар - П. Н. Милюков ва бошқа рақамлар.
у чақирилади қадар ҳукумат "вақтинча" ўзини чақирди ташкил Таъсис мажлис.
Унинг биринчи декларатсия эълон қилинди 3 март куни янада кўрсатилган сиёсий дастурини. Муваққат ҳукумат фаолияти кенг қамровли демократик ўзгаришлар билан бирга эди. Шундай қилиб, диний ва сиёсий ишлар кўра амнистия, диний чекловлар олиб ташланди, бекор синф қабул. Ушбу янги ҳукумат оммавийлигини ривожлантиришга ҳисса қўшди.
Муваққат ҳукумат дастлабки кунларида аҳолини дан катта қўллаб-қувватлаш олди. Бундан ташқари, Франсия, Британия ҳукмрон доиралари, Америка Қўшма Штатлари, шунингдек, уни қўллаб-қувватлади.
Бироқ, "янги ҳокимият" ҳал эмас ва мамлакат асосий саволга ҳар қандай ҳал олмади. аграр муаммони ҳал, очлик бартараф, мамлакат вайрон қилиш, давлат тузилиши ва бошқа фундаментал масалаларни сиёсий лине шакллантириш Таъсис мажлис қолдирилди қилинди.
Муваққат ҳукумат этишмовчилиги аксил-ҳукумат намойишлар олиб келди. Апрел ойида, биринчи энергия инқирози ишлаб чиқилди. халқаро майдондаги кейинги қадамлар ҳақида Муваққат ҳукумат ўз янгидан пайдо чиқиш декларатсияни шошилинг (барқарор шоҳ ва Иттифоқчилик кучлар ўртасида тузилган шартномалар ва контрактлар ижро охиригача жанг учун).
ҳокимият инқирози натижасида А. И. Гучков ва П. Н. Милюков юмшоқ. Улар Борми Терешченко ва А. Ф. Керенски билан алмаштирилди. Май ойида, бу коалитсион ҳукумат чақирилади. Бу олти сотсиалистик Вазирлар иборат. Менşевиклер ва СРС бирлаштириб, ҳокимият бир партия айланди, уларнинг сиёсат ғояларини амалга ошириш имкониятига эга бўлди.
Май 6 муваққат ҳукумат улар тубдан аграр ўзгаришлар амалга ошириш учун ваъда қилган бир декларатсияни эълон қилди. ваъдалар амалга олинмаган. Мамлакат вазиятни ёмонлашди сезиларли бўлди. Кўп ўтмай Халқ норозилик куч иккинчи инқироз сабаб бўлди.
Июн 18, болшевиклар шиорлар остида ва Петроград Кенгаши Ижроия қўмитаси раҳбарлари раҳнамолигида оммавий намойиш.
2 июл учинчи ҳукумат инқироздан сўнг Cадет вазирлари истеъфога. Эртаси куни, пулемёт полк аскарлари Петроград кўчаларига олди. намойиш кейин отиб ва муваққат ҳукумат Петроград Ҳарбий эълон қилди.
1 сентябр АФ Директор (беш кенгаши) - Керенски янги давлат органи шаклланган. Янги ҳукумат эълон қилди , рус республикани 4 Давлат думаси лавозимидан озод этиш. Бироқ, А. Ф. Керенскй жуда тез жамоат қўллаб-қувватлаш йўқотади бошлади. 14 сентябр куни Демократик конферентсиясида, у ҳукумат муаммони ҳал қилиш керак эди, лекин партия томонлар битта фикрга келмаган эди.
Керенски учинчи коалитсия ҳукумати томонидан ташкил этилди. Лекин болшевиклар куч билан ҳокимиятни қўлга олиш учун қарор. 1917 Муваққат ҳукумат натижасида 26 октябр (икки соат ва ўн дақиқа) ҳибсга олинган.
Туркистон Мухториятининг Муваққатҳукумат аъзолари (8 киши) имзолаган махсус Мурожаатнома эълон қилинди. УшбуМурожаатномада Туркистондаги барча аҳоли: ирқи, миллати, дини, жинси, ёши васиёсий эътиқодларидан қатъи назар, якдиллик ва ҳамжиҳатликка даъват этилган эди. Ораданкўп отмай, Мллат Мажлиси томонидан тасдиқланган қонунлар эълон қилинди,шунингдек, янги ҳукумат мамлакат Конститутсиясини тайёрлаш учун таниқлиҳуқуқшуносларни жалб қилди.Турли тилларда газеталар нашр қилина бошланди. Мухторият ҳукумати миллийқошин ташкил қилишга киришди. 1918-йил бошида ҳарбий вазир Убайдулла Хожаевиштирокида ўтказилган кўрик - парад вақтида аскарлар сони 2000 кишига этган.Ҳукумат иқтисодий соҳада 30 миллион сом миқдорида ички заём чиқаришни ёлгақўйди ва Туркистон аҳолисига Оренбург орқали ғалла келтириш муаммосини ҳал қилишучун амалий қадамлар ташланди. Янги ҳукумат қисқа вақт ичида омма ўртасидаеътибор қозониб, бутун Туркистон минтақасида яшаётган туб ерли халқлар томониданқизғин қўллаб-қувватланди. Туркистон ўлкасининг турли шаҳар ва қишлоқларидамухториятни олқишлаб, кўп минг кишилик намойишлар бўлиб ўтди. Туркистонхалқининг мухторият учун олиб борган курашида 1917-йил 13 декабрда бўлиб отганвоқеалар алоҳида ўрин тутади. Ўша куни Тошкентда эски шаҳар аҳолиси "МухторТуркистон учун!" шиорлари остида тинч байрам намойишини ўтказдилар. АммоТошкент советидаги болшевиклар шаҳарда қуролли куч билан тартиб орнатишга буйруқбердилар. Оқибатда тинч намойиш қатнашчилари пулемётдан ўққа тутилди, 16 кишиана шу тўқнашув қурбони бўлди. Болшевиклар режимининг бундай тазйиқларигақарамай, Мухторият ҳукуматини қўллаб - қувватлаш бутун ўлка бўйлаб давометаверди. Афсуски, илк демократик ва халқчил ҳукумат бўлган ТуркистонМухториятининг фаолияти узоққа чозилмади. Мухтор ҳукуматнинг обро-еътибори вануфузи болшевикларни жиддий ташвишга солиб қўйди. Натижада, 1918-йил 19-26январда Тошкентда бўлган Туркистон ўлкаси ишчи, солдат ва деҳқон депутатлариСоветларнинг фавқулодда ИВ қурултойида Туркистон Мухторияти ҳукумати ва унингаъзоларини қонундан ташқари ҳолатда деб, ҳукумат аъзоларини қамоққа олиш тоғрисидақарор чиқарди. 30 январдан Туркистон ХК.С Мухторият ҳукуматини тугатиш учунҳарбий ҳаракатларни бошлади. Бунинг учун арманларнинг "Дашноқтсутюн" партиясиаъзоларидан тузилган қуролли тўдалардан ҳам кенг фойдаланилди.
Шу кунларда Мухторият ҳукумати ичида ҳам зиддиятлар кучайиб, 18февралда М.Чоқаев ҳукумати уламочиларнинг тазйиқи билан истеъфога чиқди. Шукундан Қўқон шаҳар миршаблари бошлиғи эргаш (кичик эргаш) амалдаМухторият ҳукуматининг раҳбарига айланди.

Download 482,33 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish