Х. Т. Турсунов, Т. У. Рахимова

ишлатиладиган
 
сувларнинг
 
та
=
симланиши
Республикада шаҳарлар аҳолисининг 89%(Тошкентдан ташқари) ва қишлоқ 
аҳолисининг 64,5% марказлашган водопровод сувлари билан таъминланган. 
2004 йили коммунал водопроводда сув сифатининг кимёвий кўрсаткичлар 
бўйича намуналарнинг 16,3%, биологик кўрсаткичлари бўйича 5,5% 
нормативларга тўғри келмаган. Шаҳарлар аҳолисининг 54% ва қишлоқ 
аҳолисининг 3% марказлашган канализация системаси билан таъминланган 
холос(22). 
Сувлардан исрофгарчилик билан фойдаланиш натижасида суғориладиган 
майдонлар 4,2 млн. гектарга етганида мавжуд ишлатиладиган сув 

---

71 
заҳираларининг тугаши кузатилади. Республикада ер ости сувларининг 95 та 
конлари мавжуд бўлиб, ҳозирда ер ости сувлари имкониятининг 52 фоизи 
ишлатилмоқда.
Сув ресурслари қурғоқчил Ўзбекистонда ҳаётий муҳим аҳамиятга эга. 
Ўзбекистондаги 
Чирчиқ 
ва 
Охангарондан 
ташқари 
барча 
дарёлар 
трансчегаравий ҳисобланади. Ўзбекистонда эҳтиёжлар учун ишлатиладиган 
сувнинг 8% мамлакат ҳудудида, 92% қўшни мамлакатлар ҳудудида шаклланади. 
Дарёларнинг оқими давлатлараро келишувга кўра ўзаро тақсимланади.
Сувларнинг ифлосланиши ҳам долзарб экологик муаммоларидан бири 
ҳисобланади. Ўзбекистоннинг асосий дарёлари Қирғизистон, Тожикистон ва 
Туркманистон ҳудудларидан ифлосланиб келади. Дарёлар суви чорвачилик 
комплекслари, коммунал-маиший оқовалар, саноат оқовалари ва катта ҳажмда 
коллектор-дренаж сувлари билан ифлосланади. Ўзбекистонда ифлосланган 
сувларнинг 78% суғориладиган ерларда вужудга келади, 18% саноат ҳиссасига 
ва 4% коммунал хўжаликка тўғри келади(2001-йил). Энг кўп сувлар далаларда 
ишлатиладиган кимёвий бирикмалар, пестицидлар ва бошқа захарлар билан 
ифлосланади.
Саноат оқоваларининг 80% Тошкент, Фарғона, Навоий ва Самарқанд 
вилояти саноат корхоналари ҳиссасига тўғри келади.