Х. Т. Турсунов, Т. У. Рахимова

Суғориладган 
ерлар
78%
Комунал 
хўжалик
 4%
Саноат
18%
25-расм. Ўзбекистонда сувларни ифлословчи
 асосий тармоқлар 
Коммунал-маиший оқоваларининг 50% дан ортиғи Тошкент ва Самарқанд 
вилоятлари ҳиссасига тўғри келади.
Сувларга пестицидлар ва заҳарли кимёвий бирикмаларнинг кўплаб тушиши 
натижасида республиканинг айрим ҳудудларида ичимлик суви муаммоси 
кескинлашиб кетди. Айниқса, Қорақалпоғистон Республикаси ва Хоразм 
вилоятида ичимлик сув сифатининг ёмонлиги касалликларнинг ортишига олиб 
келди. Бухоро ва Қашқадарё вилоятларининг қишлоқ аҳолиси яхши сифатли сув 
билан нисбатан камроқ таъминлаган.
Охирги йилларда ер ости сувлари сифатининг ёмонлашуви кузатилмокда. 
Фарғона-Марғилон саноат районида нефть маҳсулотлари ва феноллар билан ер 
ости сувининг ифлосланиши ПДК дан юз баробаргача ортганлиги қайд 

---

72 
қилинган. Тошкент вилоятида ҳам ер ости сувларининг маҳаллий ўта юқори 
ифлосланиши кузатилади. Республика бўйича ифлосланган оқава сувлар хажми 
йилига 150 млн. м
3
ни ташкил қилади. 2004-йили коллектор-дренаж сувлари 
оқими 23478 млн. м
3
ни ташкил қилган.
Ўзбекистон Республикасида сувлардан оқилона фойдаланиш мақсадида 
илғор чет эл технологиялари жорий қилинмоқда. Томчилаб суғориш, сувлардан 
такрор фойдаланиш, сув ҳисоблагичларини ўрнатиш, оқоваларни тозалаш 
шулар жумласидандир. Сувдан фойдаланувчилар ассоциациялари фаолият олиб 
бормоқда. Сув ҳавзаларига тушадиган саноат оқовалари кейинги беш йил ичида 
икки ярим марта камайган. Сувларни меъёридан ортиқ ифлослаганлиги учун 
жарима ва тўловлар белгиланган. Ўзбекистон Республикасида сувдан 
фойдаланиш махсус «Сув ва сувдан фойдаланиш тўғрисида". (6 май. 1993 й.) 
қонуни асосида амалга оширилади. Ушбу қонуни такомиллаштириш, сувдан 
фойдаланиш тўғрисида қўшимча қонунлар, биринчи навбатда «Ичимлик сув 
тўғрисида»ги қонун қабул қилиниши зарурдир. Сувлардан оқилона фойдаланиш 
ва 
сув 
ҳавзаларини 
ифлосланишдан 
сақлашни 
таъминлашда 
кенг 
жамоатчиликнинг иштироки, экологик таълим ва тарбияни ривожлантиришнинг 
аҳамияти каттадир
.