H. T. Avezov, sh sh. Xudoyberdiyev

topganda  ho’llanish  chet  burchagi  faqat  sirt  chegaraning  molekulyar 

tabiatiga bog’liq, lekin tomchining katta-kichikligiga bog’liq emas. 

 

Tenglama  (2)  dan  ko’rinib  turibdiki,  chet  burchak  konusi  qanchalik  katta 

bo’lsa, ho’llanish shunchalik kuchli bo’ladi; agar chet burchak o’tkir bo’lsa, chet 

burchak  kosinusi  noldan  katta;  bu  holda  qattiq  jism  ayni  suyuqlik  bilan  yaxshi 

ho’llanadi;  bunday  sirt  liofil  sirt  hisoblanadi.  Agar  chet  burchak  o’tmas  bo’lsa, 

unda chet burchak kosinusi noldan kichik bo’lib, bu sirt ayni suyuqlik bilan yomon 

ho’llanadi; u liofob sirt deyiladi. 

 

Har qaysi modda o’zining chet burchak qiymatiga ega. Masalan: 

Modda 

kvars 

malaxit 

galenit 

grafit 

tal’k 

oltingugurt  parafin 

Chet 

burchak 

0

0

 

17

0

 

47

0

 

55-60

0

 

69

0

 

78

0

 

105

0 

 

 

Bu  qatorda  kvarsdan  parafinga  o’tgan  sari  suv  bilan  ho’llanish  intensivligi 

kamaya  boradi.  Bu  yerda  ham  tanlab  ta’sir  etish    kuzatiladi.  Har  qaysi  suyuqlik  

qutublanganligi jihatidan  yaqin qattiq jim sirtini ho’llaydi. 

---

 

56