Х. М. Шеннаев Т. М. Баймуратов суғурта иши ўҚув қЎлланма

Мажбурий суғурталашнинг 
асосий тамойиллари. 
Ўзбекистон Республикасида мажбурий 
суғуртанинг қуйидаги турлари мавжуд: 

транспорт воситалари эгаларининг фуқаролик жавобгарлигини 
мажбурий суғурта қилиш; 

йўловчиларни мажбурий суғурта қилиш; 

Давлат мажбурий суғуртаси. 
Шу ерда таъкидлаш лозимки, юқорида кўрсатилган мажбурий суғурта 
турлари 
ҳукумат 
қарорлари 
асосида 
жорий 
этилган. 
Унда 
суғурталанувчилар гуруҳи, суғурта қилиш шартлари, суғурта тарифи 

---

111 
ставкалари ва суғурта қопламалари миқдорлари кўрсатилган. Масалан, 
Ўзбекистон 
Республикаси 
Вазирлар 
Маҳкамасининг 
«Ўзбекистон 
Республикасида транспорт воситалари ва бошқа ўзиюрар машина ҳамда 
механизмлар эгалари фуқаролик жавобгарлигининг давлат мажбурий 
суғуртаси тўғрисида» 1994 йил 30 декабрдаги 632-сонли қарорига кўра, 
1995 йил 1 январдан бошлаб транспорт воситалари эгалари фуқаролик
жавобгарлигининг давлат мажбурий суғуртаси жорий этилган. Ушбу 
қарор билан белгилаб қўйилганки, Ўзбекистон Республикаси ҳудудида 
фаолият кўрсатаётган мулкчиликнинг барча шаклларидаги транспорт 
воситалари эгалари фуқаролик жавобгарлигининг давлат мажбурий 
суғуртасига жалб қилинадилар. 
Фуқароларнинг 
ижтимоий 
манфаатларини 
ва 
давлатнинг 
манфаатларини таъминлаш мақсадида қонунда ҳаёт, соғлик ва мол-
мулкнинг мажбурий давлат суғуртаси белгилаб қўйилиши мумкин. 
Мажбурий давлат суғуртаси ана шу мақсадлар учун давлат 
бюджетидан ажратиладиган маблағлар ҳисобига амалга оширилади. 
Мажбурий давлат суғуртаси бевосита суғурта тўғрисидаги қонун 
ҳужжатлари асосида унда кўрсатилган давлат суғурта ташкилотлари ёки 
давлатнинг бошқа ташкилотлари (суғурталовчилар) томонидан амалга 
оширилади. 
Фуқаролик кодексининг қоидалари, агар суғурта тўғрисидаги қонун 
ҳужжатларида бошқача тартиб назарда тутилмаган бўлса ва суғурта бўйича 
мавжуд муносабатлар моҳиятидан келиб чиқмаса, мажбурий давлат 
суғуртасига нисбатан қўлланилади