H jamolxonov

§. Leksik ma'noning semalari

Leksik ma'no leksemaning maznum planidagi yaxlit bir semantik butimlik bo'lsa-da, keyingi vaqtlarda bu butunlik tarkibida ma’lum ma'no qismlari — semalar borligi aniqlanmoqda. Masalan, claraxl leksemasining leksik ma'nosida quyidagi semalar borligini ko'ramiz: 1) «predmet»; 2) «o'simlik»; 3) «ko‘p yillik o'simlik»; 4) «yerda o'suvchi»; 5) «yog'ochlash- gan tanali»; 6) «ildizli»; 7) «shox-shabbali»: 8) «bargli». Bu semalar birlashib, claraxl leksemasining leksik ma'nosini shakllantiradi. Leksik ma'noning semasiologiyada semema deyilishi ham slumdan.

Semalar ma'no xususiyatiga ko'ra quyidagi turlarga bo'linadi:

1. 
   Atash semalari (denotativ semalar).
   
2. 
   Ifoda, tasvir, qo’shimcha ma’no semalari (konnotativ semalar)
   
3. 
   Vazifa semalari (funksional semalar) 119, 581.
   

79.