Х. И. Ирсалиев ортопедик стоматология

АЦ-1 ажратувчи лак эритувчининг тез буғланиши туфайли гипс 
қолипдан юпқа (нозик) қатлами ҳосил бўлади. Гипс қолипларида ажратувчи 
қават ҳосил қилиш учун ишлатилади.
Силикодент- совуқ вулканланувчи шароитида қотадиган, силикон - 
каучук (полиметил-силоксан), магний оксиди, оқ кул ранг уайт-спирти ва 
вулканлануви активаторларидан таркиб топган хом-ашёдир. У сифатли 
ажратувчи қават ҳосил қилади. Олиб қўйиладиган протезлар тайёрлашда гипс 
қолипларида ажратувчи қават ҳосил қилишда қўлланилади. Шунгдек 
пластмасса билан қоплашга мўлжалланган кўприксимон протезларнинг 
металл асосларини ажратувчи қатлам ҳосил қилишда қўлланилади. Бундан 
ташқари моделда тишлар оралиғи ва тишларнинг бўйин олди соҳаларини 
ажратиш учун ҳам қўлланилади.
Қоплама лаклар. Аралаш (метал- пластмасса) кўприксимон протезлар 
тайёрлашда металл (олтин, пўлат)нинг рангини беркитишда унинг 
пластмассадан ажратиш зарур. Бундай мақсадлар учун қоплама лаклари 
таклиф этилган. Улар металлга етарлича ёпишиш (адгезия) хусусиятига, юпқа 
қатламда яхши ажратиш қаватини ҳосил қилишга эга бўлиши керак. Бу 
гуруҳга қуйидаги хом-ашёлар киради:
Тиш техникаси ишлари учун қоплама лак- кремнийорганик иссиқ 
бардош КО- 815 лакидаги пигментли суспензия, пигмент сифатида умбра 
(жигарранг ) ва титан икки оксиди ишлатилган.
“Эдда” – қоплама лаки, совуқ усулда қотадиган, “кукун- суюқлик” 
кўринишидаги акрил елим асосли аралашмадир. Хиралаштирувчи ва 
тўлдирувчи сифатида титан икки оксиди ишлатилади. Суюқлик (2) ни эпоксид 
елимли барқарор ММА ташкил қилади. Хом-ашё юқори ёпишиш 
мустаҳкамлигига - 2,9 МПа (30кгс/ см
2
) эга. Лак қаватининг қобиғининг қотиш 
вақти 8-10 минут. 
Асбест – толали тузилишига эга минерал бўлиб, қазиб олинган 
асбест таркибли жинс ишлов берилгандан сўнг қуритилади ва эластик, 
мустахкам ва оловга бардошлилиги билан фарқланади. Минерал толаларни 
тозалаш учун ишлатилади. У 800
0 
С дан юқори температурада мўртлашади. 
Асбест 1500
0
да эрийди, иссиқликни ёмон ўтказадиган материалларга мансуб; 
юқори температура қўлланилаганда ажратучи қават ҳосил қилишга 
мўлжалланади. Тиш лабораториясида гипс аралашмаси билан ишлатилади. 
Қалин пластина (тахтакач) ларни кавшарлашда ажратувчи қават ҳосил қилиш 
учун, шунингдек металл (олтин)ни эритишда қозон ўрнида ишлатилади.