Х. И. Ирсалиев ортопедик стоматология

1.3.Тишларни белгилаш шакли 
Юқорида қайд қилганимиздек доимий тишлар қатори 32та тишдан ва сут 
тишлар қатори тишлардан иборат. Ҳар-бир тишни ўз ўрнини белгилаш учун 
махсус шакл ёки тиш қаторини формуласи ишлатилади. 

---

9 
Барча шаклларда умумий ўхшашлик мавжуд бу: юқори ва пастки тишлар 
қатори тўртта бўлакка бўлинган бўлиб, юқори жағни ўнг ва чап пастки жағда 
унг ва чап катаклар мавжуд бўлади. 
1.3.1. –Zsigmody бўйича шакл 
Бу шаклда доимий тишлар арабча рақамлар билан белгиланган, сут тишлар 
римча рақамлар билан белгиланган. (Р-2) 
2 1 
8 7 6 5 4 3 2 1
1 2 3 4 5 6 7 8 
8 76 5 4 3 2 1
1 2 3 4 5 6 7 8 
ўнг IV 2 5 IV чап 
V IV III II I 
I II III IV V 
V IV III II I 
I II III IV V 
II
III 
Расм - 2 юқорида доимий тишлар ва пастки сут тишлар қатори
1.3.2 Haderup бўйича шакл
Бу шаклда тишлар Zigmady каби белгиланади, фарқи шундаки юқори тишлар 
қатори (+), пастки тишлар қатори (-) белгиси билан тўлдирилган (Р-3)
ўнг 1=1+ 
чап 
11= 02- 
Расм - 3 юқорида доимий тишлар, пастда сут тишлар 
1.3.3. Американча шакл 
Бу шаклда тишлар алоҳида рақам кетма кетлигида белгиланади, яъни 
белгилаш юқори жағни ўнг томонидаги сакизинчи тишдан бошланади ва унга 
1 рақам берилади, белгилаш пастки жағни ўнг тарафидан саккизанчи тиш 
билан тугайди яъни уни рақами 32. Сут тишлар лотин алифбосини бош 
ҳарфилари билан белгиланади (Р-4) 
1 2 3 4 5 6 7 8 
9 10 11 12 13 14 15 16 
32 31 30 29 28 27 26 25 
24 23 22 21 20 19 18 17 
1=8 4=21
А В С Д Е
F G H J 
T S R Q P 
J N M L M 
11= Q 
Юқорида доимий ва пастда сут тишлар.
 
 
 
8+ 7+ 6+ 5+ 4+ 3+ 2+ 1+ 
1+ 2+ 3+ 4+ 5+ 6+ 7+ 8 
8- 7- 6- 5- 4- 3- 2- 1- 
1- 2- 3- 4- 5- 6- 7- 8 
05+ 04+ 03+ 02+ 01+ 
+01 +02+ 03+ 04 +05 
05- 04- 03- 02- 01- 
-01-02 -03 -04- 05 

---

10