H. H. Imomov investitsiyalarni tashkil etish va

Janubiy 
Ko- 
reya,  Turkiya,  Indoneziya,  Malayziya,  Isroil,  AQSH  va  bk  qator 
boshqa mamlakatlar bilan investitsiyalarni rag‘batlantkish va o'zaro 
himoyalash to‘g‘risida bitkuJar tuzdi ‘
‘  M a'lum otlar.  Iqtisodiyot  Vazirligidan  olingan,  2005.
59

---

0 ‘zbekiston E.espublikasi Investitsiya dasturini amalga oshirishda 
dunyoning25 dan ortiq mamlakatlari ishtirok etmoqda.  Investitsiya­
larni jalb etish vazifasini davlatimiz ko‘p ukladh bozor iqtisodiyo­
tini yaratish va rivojlantirish asosida haqiqiy miilkdorlarni shaldlan- 
tirish bilan boglaydi.
“Iqtisodiy  islohotlarni  yanada  ehuqurlashtirish,  xususiy  mulk 
manfaatlarini himoya qihshni ta’minlash va tadbirkorlikni rivojlan­
tirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Prezident famioniga binoan xalq 
iste’mol moUari isMab chiqarishga ixtisoslashgan qo‘shma korxonalar 
ro'yxatga olingan paytdan boshlab besh yil muddatga xorgiy valutadagi 
tushiimdan sohq to‘Iashdan va  0 ‘zbekiston Respublikasi Markaziy 
bankiga valutani majburiy sotishdan ozod qilish ko‘zda tutilgan. Xorijiy 
investitsiya jalb  etilgan korxonalarga  quyidagi imtiyoz va  rag‘bat- 
lanthish omillari berilgan:
- tovarlar eksporti ishlab chiqarish hajmining kamida 30 foiziai 
tashldl etadigan  korxonalarga,  mulkchUik  shaklidan  qat’iy nazar, 
foyda solig‘ini amaldagi stavkalardan ikki barobar kamroq to‘lash 
huquqi;
-  xorijiy  ittvestitsiyah  korxonalar  daromadining  ishlab  chiqa­
rishni kengaytirishga va texnologiyani yangilashga sarflanadigan qismi- 
dan  sohq otmaslik;
- respublika davlat investitsiya dasturiga kiritilgan loyihalar bo‘yicha 
soliqlar to‘lashdan yetti yil muddatga ozod etish;
-  ishlab  chiqarilgan mahsulotning 25%  bolalar uchun mo‘ljal- 
langan bo‘lsa, korxona ishga tushgandan boshlab sohqlar to'lashdan 
besh yil muddatga ozod etish.  Keyhigi yillarda bu korxonalamittg 
foydasidan olinadigan sohq amaldagiga qaraganda ikki marta pasay- 
tirilgan stavkalarda undiriladi;
- ustav kapitalning 50% va undan ko‘proq qismi xorijiy sherikka 
tegishli bo‘lib, ishlab chiqarish eksportga yo‘naltirilgan yoki import 
o‘rnini bosishga  mo‘ljaIlangan  bo‘lsa,  sohqlar  to ‘lashdan  ikki  yil 
muddatga ozod etish;
- foydadan to‘lanadigan soliq-18%;
-  agar ustav  kapitalning  50%  va  undan  ko‘proq  qismi xorijiy 
sherikka  tegishh va ustav kapitalning hajmi 500000 AQSH dolla- 
ridan  1000000  AQSH  dollarigacha  bo‘lsa,  foydadan  to ‘lanadi- 
gan  sohq-15%;
60

---

-  agar  ustav  kapitalning  50%  va  undan  ko‘proq  qismi  xorijiy 
sherikka tegishU va ustav kapitalnitig hajmi 1000000 AQSH dollari- 
dan  va  undan  ko‘p  ho'lsa,  foydadan to'Ianadigan  soliq-16%;
- agar ustav kapital hajmi kamida 500000 AQSH doMarini tashkil 
etsa, mol-mulk solig'idan ozod qilish;
-  yer sohg‘idan ikki  yilga ozod qhish;
- o‘zi ishlab chiqargan mahsulotni ruxsatnomasiz chetga sotish;
- investitsiya loyihalarini amalga oshirish uchun yer uchastkalari- 
dan  foydalanish  va  ularni  tasarruf etish  huquqini  tanlov  asosida 
sotib ohsh;
- jismoniy, huquqiy shaxskr va davlatning mulkini xususiylash- 
tirishda bemalol ishtirok etishlari mumkin. 
^
0 ‘zbeklstonda xorijiy hivestorlarga qonuniy laoliyat natijasida olgan 
foydalari va boshqa daromadlarini biror-bir cheklovlarsiz istalgan- 
cha chet davlatga o'tkazish imkoniyati kafolatlanadi Bundan tashqari 
xorijiy investorlar Respublika banklarida hech bk  cheklovlarsiz is­
talgan vahkada hisob raqasniga ega bo‘hshlari mumkin.
Xorijiy investitsiyasi bo‘lgan korxona amaldagi qonunlarga binoan 
o‘zi ishlab chiqargan mahsulotni Utsenziyasiz eksportga chiqarish va 
o‘z ishlab chiqarish ehtiyojlari uchun zarur mahsulotlar knportini 
amalga oshkish huquqiga egadk. Xorijiy investorlarga tabuy boyiiklami 
qidirish,  ishlab  chiqarish,  foydalanish va  boshqa xo‘jalik ishlarini 
yuritish uchun konsessiyalar beriUshi mumkin.  Konsession shart­
nomalar xorijiy  investorlar bkan  0 ‘zbekiston  Respublikasi  davlat 
boshqaruvining vakil qilmgan organlari o'rtasida tuziladi.
0 ‘zbekiston Respublikasida barpo etilayotgan korxonalar ustav 
samioyasiga хогЩу investorlaming hissasi sifatida yoki xorijiy xodim- 
laming o‘z ehtiyojlari uchun ohb kkilayotgan mulk bojxona to‘lovidan 
ozod qilinadi va import solig‘i undkilmaydi.
Xorijiy investorlar 0 ‘zbekistonda faoliyat ko‘rsatayotgan korxo- 
nalaming aksiy'alari, hissaiari va paylarini, shuningdek, yiuidik shaxslar 
tomonidan chiqarilgan qimmath qog‘ozlarni sotib olislilari mumkin. 
Xorijiy  investitsiyalari  bo‘lgan  korxonadan  chiqish  yoki  bunday 
korxonaning  tugatkish  hollarida  xorijiy  investorlar  shu  korxona 
muUddan o‘zinkig hissasini korxona mulM bilan qiymatiga mutanosib 
ravishda pul yoki natura tariqasida qaytarib olish huquqiga ega bo‘ladi.