H. H. Imomov investitsiyalarni tashkil etish va

Tayanch  iboralar
40

---

I ll 
bob.  INVESTITSIYA FAOLIYATINI 
MOLIYALASHTIRISH VA DAVLAT TOMONIDAN 
TARTIBGA SOLISH
3.1.  Investitsiya faoliyatini moliyalashtirish va tartibga solishning 
usullari.
3.2.  Investitsiya faoliyatini tartibga solishda investitsiya strategi­
yasining 
0
 ‘mi.
3.3.  0 ‘zbekistonda  xorijiy  investitsiyalaming  davlat  tomonidan 
boshqariUshi.
3.4.  Xorijiy investitsiyalami tartibga solishning jahon tajribasi.
3.1.  Investitsiya  faoliyatini  moliyalashtirish  va tartibga 
solishning  usullari
Bozor iqtisodiyotida investitsiya faoliyatini moliyalashtirish in­
vestorlar  tomonidan  moliyaviy  resurslarni  jalb  qilish  yo‘li  bilan 
kreditlar  evaziga,  muomalaga,  qonunchilikda  belgilangan  holda, 
qimmatU  qog'ozlar  va  zayomlar  chiqarish  hisobiga  oUb  boriladi 
Davlat  mulkini  xususiylashtirish  tufayU  mamlakat  miqyosidagi 
manbalar tarkibida mablaglarning kamayib borishi kuzatilmoqda. 
Aksincha, turU mulk egalaritiing mablaglari, yangidan tashkil eti­
layotgan  fondlaming  ulushi,  chet  el  investitsiyalarining  miqdori 
ortib boradi.  Albatta, bu borada har bir mamlakatning investitsiya 
siyosati hal  qUuvchi rol  o'ynaydi.  Investitsiya  manbalarini tashkil 
etishda mamlakat iqtisodiyotining barqarorligi, milUy valuta birligi- 
ni konvertrlanishi,  tashqi iqtisodiy  munosabatlarning  rivojlanishi, 
ahoU ehtiyojining ishlab chiqarish hisobiga qondirilishi va boshqalar 
muhim rol o'ynaydi
Bozor munosabatlarini rivojlantirish davlat tomonidan oUb bori­
ladigan ichki moUya siyosatiga chambarchas bog'Uqdir.  MoUyaviy 
resurslarni taqsimlash va qayta tacpimlash hamda u  yoki bu yo'nalishda 
sarflash va jamg'arish mamlakatda qabul qilingan va amaliyotda fa­
oUyat  ko'rsatayotgan  taqsimot  tizimiga  bog'Uqdir.  Qonunchilikni
41

---

rivojlanishi, adolatli qonunlar qabul qilinishi va ularni hayotga ta t­
biq  etilishi  bozor  munosabatlarini  rivojlantirishga,  tadbirkorlik, 
ishbHarmonlikni keng  ko‘lamda  tarqalishiga  qaratilsa,  investitsiya 
manbalari tarkibida  davlat  mablag'lari kamayishi hisobiga boshqa 
mulkdorlar m ablaglari o‘sib boradi  Ishlab  chiqarish munosabat­
larini to‘g‘ri yolga qo'yish va davlatning samarali moliya siyosatini 
ymitish alohida ahamiyatga egadir. Xorijiy kapitalni kirib kehsh darajasi 
ustun darajada m am latoni ohb borayotgan moliya .siyosatiga bog'liqdir.
O lish iqtisodiyotida investitsiya manbalarining mulkchilik shakl- 
laridan qat’iy nazar quyidagi gurahlarga ajratish mumkin:
- investorlami o'z moliyaviy resurslari (foyda, amortizatsiya ajrat­
malari, pul jamg'armalari, fuqarolar, huquqiy shaxslaming jamg'ar- 
malari va boshqa manbalar);
- investorlami qarzga olgan moliyaviy mablag'lari (zayom obli­
gatsiyalari, bank kreditlari va budjet ajratmalari);
-  investorlami jalb  qilgan  moliyaviy  mablag'lari  (aksiyalar  va 
boshqa qimmatbaho qog'ozlarni sotishdan tushgan mablag'lar, fu­
qaro va huquqiy shaxslaming paylari va turli xil badallar hamda turli 
хД maqsaddagi nodavlat fondlar,  mablag'lari);
- davlat budjetioing investitsiya ajratmalari.
Bozor munosabatlari shakUangan sharoitda investitsiya faoliya- 
tmi mohyaiashtirish manbalari tarkibini 3-chiz.mada ko'rish mumkin.
3-chizma