«h a y o t fa o L iy a t I x a V f siz L ig i»

Y o n g ’in=yonuvchi m od d a+ ok sid lovch i+en ergiya impulsi
Y o n g ’in va portlashlam ing asosiy sabablari va turlari:
-yong’in xavfsizligi qoidalariga am al qilm aslik;
-fuqarolam ing loqaydligi, e'tiborsizligi;
-elektr sim larining nosozligi;
-gaz, ko ’mir, o ’tin bilan isitiladigan vositalar;
-bolalarning o ’t bilan o ’ynashlari;
-qasddan o ’t q o ’yishlar;

---

-boshqa sabablar.
Eng asosiysi 
shundaki, 
fuqarolarim izning o ’zlari y o n g ’in 
sababchisi b o ’lib qolishadi.
Y o n g ’inning tez keng tus olish sabablari:
Y o n g ’inning sodir b o ’lganligi om illari;
Y on g’in sodir b o ’lgan joylarda, yon-atrofning qizib ketishi;
Y o n g ’inda yonayotgan jism lardan chiqayotgan tutun va zaharli 
m oddalar;
Y o n g ’in sodir b o ’lgan jo y lard a va tevarak-atroflarda havo haroratining 
o ’zgarishi.
Bu y o n g ’inning birlam chi keng tus olish om illari b o ’lsa, ikkilam chisi 
quyidagilardan iborat:
Y ong’in sodir b o ’lganda bino devorining qulab tushishi.
Portlashning sodir b o ’lishi.
Y o n g ’in sodir b o ’lgan jo y lard a turli kim yoviy va zaharli m oddalam ing 
atrof-m uhitga tarqalishi.
Y ong’inni suv bilan o ’chirilganda turli kim yoviy m oddalar qorishm asi 
natijasida portlashlar yuz berishi.
M a'lum otlarga qaraganda y o n g ’inda nobud b o ’lganlarning 60-80% i 
nafas olish y o ’llarining zaharlanishi yoki toza havoning yetishm asligi 
oqibatida halok b o ’lar ekanlar.
Y o n g ’in kengligi jih atidan 3 turga b o’linadi:
-kichik hajm da;
-o ’rta hajm da;
-katta hajm da;
5

---

Y o n g ' i n n i n g k e n g t a r q a b k e t i s h i n i n g a s o s i y s a b a b l a r i v a u n i n g
chegaralari:
-inshootlarning loyihasini ishlab chiqishda y o ’l q o ’yilgan xato va 
kam chiliklar;
-inshootlar qurilishida qurilish m e'yorlari va qoidalari ham da davlat 
standartlariga rioya qilmaslik;
-yong’in nazorati, gazdan foydalanishni nazorat qilish xodim lari 
tom onidan 
k o ’rsatilgan 
y o n g ’inni 
oldini 
olish 
tadbirlarining 
bajarilm asligi;
-fuqarolarning y o n g ’in sodir etilganda o ’z vazifalarini bilm asliklari va 
vahim aga tushishlari;
-bolalarning y o n g ’in chiqishiga olib keluvchi o ’yinlariga beparvolik; 
-y o n g ’inga qarshi kurashda q o ’llaniladigan qutqaruv vositalarinig 
kam ligi;
Y o n g ’in sodir b o ’ladigan jo y la r ikki turga b o ’linadi.
D avlat tashkilotlari;
F uqarolarning yashash joylari.

---

Y ong’inlar xalq x o ’ja lig ig a katta m oddiy zarar keltiradilar. Y ong’in 
bir necha m inut yoki soat ichida ju d a katta m iqdordagi xalq 
boyliklarini 
yondirib, kulga aylantiradi. Y o n g ’in vaqtida 
ajralib 
chiqadigan tutun, karbonat angidrid va boshqa zararli hid va gazlar 
ko ’p m iqdorda atm osferaga k o ’tarilib, nafas olish uchun zarur bo’lgan 
havoning tarkibini buzadi. B undan tashqari, y o n g ’indan k o ’riladigan 
zararning eng yom oni shuki, unda ko ’plab kishilar jarohatlanadi va 
hatto o ’lishi ham m um kin. B ulam ing ham m asi, y o n g ’inga qarshi 
kurash tadbirlarini, bu vaqtda paydo b o ’ladigan ishlarni xavfsiz 
bajarish usullari m ehnat m uhofazasi 
bilan birgalikda 
o ’rganishga 
m ajbur qiladi.