H. A. Jamolxonov

 
Tayanch tushunchalar 
 
Tovushning  fizik-akustik  tabiati 
-    tovushning  balandligi,  kuchi,  tembri, 
cho’ziqligi, ularning eshitilish xususiyatlari.  
Gers  -
  tebranayotgan  jismning  (mas.,  un  paychalarining)  tinch  holatdagi 
nuqtadan  ikki  (qarama-qarshi)  tomonga  bir  marta  borib  kelishi.  Ovozning  past  yoki 
balandligi gerslar miqdori bilan belgilanadi.  
Infratovush 
- 16 gersdan kam chastotali tovush.           
Ultratovush
 – 20000 gersdan ortiq chastotali tovush. 
Tovushning  balandligi
  –  tovushning  un  paychalari  tebranishi  chastotasiga 
bog’liq sifati. 
Tovushning kuchi 
- 1sm
2
 maydondan 1 sekundda o’tadigan energiya miqdori. U 
detsibel bilan o’lchanadi. 
  
Tovush tembri 
- tovushning asosiy ton (ovoz) va yordamchi  tonlar (obertonlar) 
qo’shilmasidan tarkib topuvchi  sifati. 
Formantlar  -
  tovush  tembrini  ifodalovchi  va  uning  boshqa tovushlar  tembridan 
farqini ko’rsatuvchi chastotalar. 
Spektograf -
  tovush formantlarini aniqlovchi maxsus apparat.