H. A. Jamolxonov


-§.Fonemalarning  differensial  belgilari



Download 2,28 Mb.
Pdf ko'rish
bet61/395
Sana01.01.2022
Hajmi2,28 Mb.
#299352
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   395
Bog'liq
Hozirgi o`zbek adabiy tili jamolxonov

21-§.Fonemalarning  differensial  belgilari
    ularni  bir-biridan  farqlash  uchun 
xizmat  qiladigan  alomatlaridir.  Masalan,  "k"  undoshi  o’zining  jarangsizligi  bilan 
jarangli "g" dan ajralib turadi, demak, "k"ning jarangsizligi, "g"ning  esa jarangliligi bu 
ikki  fonemaning  differensial  (farqlanadigan)  belgilari  sanaladi.  Differensial  belgilar 
fonemalarning fonologik xususiyatini belgilaydi – so’zning fonetik qobig’i va shu orqali 
uning  ma’nosini  farqlash  uchun  xizmat  qiladi: 
kul
  va 
gul
  so’zlarining  ma’nolari  ayni 
shu ikki fonemaning differensial belgilari (birining jarangsiz, ikkinchisining esa jarangli 
ekanligi)  tufayli  farqlanmoqda.  Differensial  belgilar  faqat  jaranglilik  va  jarangsizlik 
jihatidangina  emas,  balki  fonemalar  artikulatsiyasiga  bog’liq  holda  tarkib  topishi  ham 
mumkin: "b" - lab-lab undoshi, "d" - til oldi(dental) undoshi. Artikulatsiya o’rnidagi bu 
tafovutlar 
bor
  va 
dor 
so’zlarining fonetik qiyofasini va ma’nolarini farqlamoqda; "q"- 
portlovchi,                      "x"-  sirg’aluvchi.  Artikulatsiya  usulidagi  bu  tafovutlar 
qol
  va 
xol
  
so’zlarining tovush tarkibi va ma’nolarini farqlash uchun xizmat qilmoqda. 


31 
 

Download 2,28 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   395




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish