H. A. Jamolxonov hozirgi o‘zbek adabiy tili

31-§. Ayrim unlilar tavsifi:
"i" fonemasi- yuqori tor, old qator, lablanmagan unli. Bu fonema so’zning barcha bo’g’inlarida uchraydi; ichki (birinchi va oxirgi bo’g’inlarda), tirikchilik (birinchi, ikkinchi, uchinchi va oxirgi bo’g’inlarda) kabi. U chuqur til orqa q,g’,x undoshlari bilan yonma-yon kelganda yo’g’on (orqa qator) unli tarzida, boshqa barcha pozitsiyalarda esa ingichka (old qator) unli sifatida talaffuz qilinadi. Qiyos qiling: kir va qir, tarkib va targ’ib,himmat va xilvat kabi. Urg’usiz bo’g’inda kuchsizlanadi: biroq, bilan (bъr q,bъlәn) kabi. So’zning oxiridagi ochiq bo’g’inda bir oz kengayadi; bordi>borde, ketdi > kette kabi;