H. A. Jamolxonov hozirgi o‘zbek adabiy tili

b)tarixiy fonetika. Bunda ayrim olingan bir tilning fonetik tizimi, undagi fonetik hodisalar va faktlar shu tilning uzoq tarixiy taraqqiyoti bilan bog’lab o’rganiladi, shu asosda muayyan tilning fonetik- fonologik tizimida yuz bergan tarixiy o’zgarishlar (divergensiya, konvergensiya faktlari, fonologik tizimdagi eskirish va yangilanish jarayonlari) aniqlanadi. Shunga ko’ra u diaxron fonetika deb ham yuritiladi.
O’zbek tilshunosligida o’zbek tilining tarixiy fonetikasiga oid ma’lumotlar V.V. Reshetov, F.Abdullayev, G’.Abdurahmonov, A. Rustamov, E. Fozilov, Sh. Shukurov, Q. Mahmudov,S. Ashirboyev, H. Ne’matov, Q.Sodiqov, B.To’ychiboyev kabi tilshunoslarning ishlarida berilgan: "Qadimgi turkiy til" (Abdurahmonov G’., Rustamov.A., 1982-y.), "Фонетико-морфологические особенности языка Алишера Наваи", ADD (Rustamov A., 1966-y.), "Некоторые вопросы исторической фонетики узбекского языка" (A. Rustamov, 1985), "К истории утраты сингармонизма в узбекском языке" (F. Abdullayev, 1985), "Фонетические и морфологические особенности языка "Хибатул хакаик", AKD (Mahmudov Q., 1964-y.), "Ahmad Yugnakiyning "Hibatul haqoyiq" asari haqida" (Mahmudov Q., 1972-y.), "Qadimgi obidalar va Alisher Navoiy tili" (Fozilov.E., 1969-y.), "XIV asr Xorazm yodnomalari" (Fozilov E, 1973-y.), "Qutbning "Xusrav va Shirin" dostoni va o’zbek adabiy tili" (Ashirboyev S., 1997-y.), "O’zbek tili tarixiy fonetikasi" (Ne’matov H., 1992-y.), "O’zbek tili tarixiy fonetikasi" (To’ychiboyev B., 1990-y.), "O’zbek tilining taraqqiyot bosqichlari" (To’ychiboyev.B., 1996-y.), «XI-XV asr uyg’ur yozuvli turkiy yodgorliklarning grafik-fonetik xususiyatlari» (Q.Sodiqov. Dokt. Dissertatsiyasi, 1992), "O’zbek adabiy tili tarixi" (Muxtorov. A., Sanaqulov U., 1995-y), "Алишер Наваи как основоположник узбекского литературного языка" (A.K. Borovkov, 1946.), "A tovushining XV asrdagi sifat xususiyatlari haqida" (E. Umarov., 1982),"XV asr o’zbek tili unlilari haqida" (E. Umarov, 1982), "Грамматика староузбекского языка" (A.M. Щербак,1962) kabi ishlar shular jumlasidandir.