Gulli o‘simliklar urug‘larining tuzilishi va turlari

Ho‘l mevalarning tiplari. Chin meva - gulning faqat tugunchasining rivojlanishidan hosil bo‘ladi: gilos, o‘rik, shaftoli. Soxta meva - mevaning hosil bo‘lishida gulning boshqa qismlari ham ishtirok etadi: behi, anor, olma (89-rasm).

Oddiy meva - guldagi bir dona tugunchaning rivojlanishidan hosil bo‘ladi: o‘rik, olma.

Murakkab meva - guldagi bir nechta tugunchalarning rivojlanishidan yetiladi: malina, maymunjon.


89-rasm. Ho’l mevalar:

A-B- rezavor; D-olma; E-banan; F-pomeranes; G-qovoq.

Rezavor meva sersuv (senokarp meva) ko‘p urug‘li ho‘l meva. Tok (Vitis), ituzum (Solanum nigrum), kartoshka (Solanum tuberosum), banan (Musa) o‘simliklarning mevalari rezavor meva hisoblanadi.

Olma meva (sinkarp meva). Olma mevaning hosil bo‘lishida urug‘chining tugunchasi bilan birga guldon, changchilarning ostki qismi, gultoj va gulkosabarglar ishtirok etadi. Behi (Cydonia), nok (Pyrus) va olma (Malus) mevalari misol bo‘ladi.

Danak meva - bitta meva bargchasining birikib o‘sishidan hosil bo‘lgan ho‘l meva. Danak mevalar shaftoli (Persica), gilos (Cerasus), o‘rik (Armeniaca) o‘simliklarida bo‘ladi.

Pomeranes yoki gesperidiy meva - rezavorsimon senokarp meva bo’lib, ular rutadoshlar oilasining sitrus o’simliklarida uchraydi. Apelsin, limon o’simliklarida bo’ladi.

To‘pmevalar – bir-biriga yaqin joylashgan gullardan tashkil topgan to‘pguldan hosil bo‘ladi: tut, anjir, ananas, qand lavlagi mevasi misol bo’ladi.