Guliston davlat universiteti y. Tojiyev, M. Latipov «til tarixi»

4 -ilova

Gapda so’zlar ikki yo’l bilan sintaktik aloqaga kirishadi: Teng aloqa va tobe aloqa

Masalan: Ushbu misolga e’tibor beraylik. Bu narsalarni otangizga bering, taqi maning so’zumni tegurung. Bu ikki gapni quyidagi so’z birikmalarga ajratish mumkin:

1. 
   Otangizga bering,
   
2. 
   narsalarni bering,
   
3. 
   bu narsa
   

1. 
   so’zumni tegurung
   
2. 
   mening so’zum kabi
   

Gap tarkibida qo’llangan taqï bog’lovchisi ikki sodda gapni bir-biriga bog’lash uchun xizmat qilgan va teng aloqa turini hosil qilgan.

5-ilova

Bu bitik imloq imloqidin, maliklar malikidin, hiborlar hibori ulug’ mulkluk, ulug’ cheriklik Imloqdin ul zalil, haqir, faqir Ya’qubg’a tegsun (96).

БОШҚАРУВ

ИМЛОҚИДИН
МАЛИКИДИН
ЯҚУБҒА

ТЕГСУН

Имлоқи
Малики

Ҳибори

Имлоқ
Маликлар

Ҳиборлар

МОСЛАШУВ

БИТИГ

МУЛКЛУК
ЧЕРИКЛИК
ЗАЛИЛ, ҲАҚИР, ФАҚИР

БУ
УЛУҒ

УЛУҒ
УЛ

БИТИШУВ

БОШҚАРУВ

КЎМАКЧИЛИ
Боши уза чивурди
Тош бирла янчалинг, пичоқ бирла санчалинг (105)

КЕЛИШИКЛИ
Манга келсун
Йиғочни ҳавоға ташлади
Хабрда келмиш
Отасидин илтимос қилди (105)




Yusufni o’lturaling yo kendu yiroq erga solaling (102)