Guliston davlat universiteti y. Tojiyev, M. Latipov «til tarixi»

1-ilova
Mavzu: Sifat, son, olmosh so’z turkumlari.
2-ilova
Ma’ruza mavzusidan savollar beriladi:

1. 
   Sifat yasovchi eski o’zbek tiliga xos bo’lgan qo’shimchalarni sanang.
   
2. 
   Eski o’zbek tilida orttirma darajadagi sifatlar qanday hosil qilinadi?
   
3. 
   Belgining ortiqligi va kuchliligi formalari qanday hosil qilinadi?
   
4. 
   Sifat darajalari shakllanishining hozirgi o’zbek tilidan farqli tomonlarini izohlab bering.
   
5. 
   Sonning eski o’zbek tilidagi o’ziga xos xususiyatlari nimalarda ko’rinadi?
   
6. 
   Sonning ma’no turlari, tuzilishiga ko’ra turlari qanday hosil qilinadi?
   
7. 
   Eski o’zbek tilidagi sonlarning qo’llanishiga manbalardan misollar toping.
   
8. 
   Eski o’zbek tilida faol qo’llanib, hozirgi o’zbek tilida iste’moldan tushib qolgan kishilik olmoshlarini sanang.
   
9. 
   Eski o’zbek tilidagi gumon olmoshlarining ma’no turlarini sanab ko’rsating.
   
10. 
    Olmoshning har bir ma’no turiga manbalardan misol to’plang.
    
11. 
    Eski o’zbek tilida harakat nomi qanday qo’shimchalar bilan hosil qilingan?
    

3-ilova


Sifat darajalari – sifatlarda belgi miqdorining ifodalanishini bildiruvchi grammatik shakllar jami.
Oddiy daraja – belgining kamligi va ortiqligini hosil qilish uchun negiz vazifasini bajaruvchi shakl, belgi neytral aks etadi.
Belgining kamligi – sifat leksemasiga xos bo’lgan asosiy belgini emas, balki boshqa sifatdagi belgining qisman aks etishini bildiradi.
Belgining ortiqligi(kuchliligi) – belgining odatdagi me’yoridan ortiq ekanligini yoki kuchaytirib berilishini ifodalovchi shakl.
Sonning ma’no turlari – sanoq, tartib, dona, chama, jamlovchi, taqsim sonlar.
Sonning tuzilishiga ko’ra turlari – sodda, murakkab, kasr sonlar.