Guliston davlat universiteti jismoniy tarbiya va jismoniy madaniyat kafedrasi jismoniy tarbiya gigiyenasi va sportning tibbiy fiziologik asoslari

Organizmdagi turli energiya kanbalarining kkal zapasi

Energiya manOyi	Qka.ch hisoZk-dagi energiya
	zapask
ATF	1,5
Kreatinfosiat	3,5
Glikogen	1.200
Eglar	50. 000

kkal va 50 ming kkal. dan
iboratdir.
Glikogen-glikolizning anaerobik parchalanishi hisobiga 45 kkal. gacha ener-giya vujudga kelishi mumkin. Ozuqa moddalarining •parchalanishi (aerobik jarayon) vaqtida ishlab chiqi-ladigan energiyaning iikdorn unga etib keladigan kis-lorod miqdoriga bog’liq bo’ladi. Agar kislorodni mak-simal darajada iste’mol qilinishn xar minutda 6,0 l. ga teng bo’lsa, u holda xar minutda 30 kkal. energiya ish-lab chiqarish mumkin. Uzoq muddat davom etadigan ish bajarilgan vaktda energiyaning miqdori, shuningdek, anaerobik modda almashuv darajasiga ham bog’liq bo’-ladi. Agar u MPK har minutda 6,0 l. bo’lgan vaqtda '90% ga teng bo’lsa, u xolda faqat oksidlanish hnsobiga olingan energiya har minutiga 27 kkal. dan iborat bo’-ladi. Glikoliz 1—2 minutga ya:shn vaqt davom etadigan ishni bajarish uchun etarli bo’lgan energiya bilan ta’-minlaydi, shundan keyin esa aerobik jarayon asosiy rol o’ynaydi.
Har xil muddat mobaynida bajariladpgan ishlar vaqtida turli (anaerobik va aerobik) jarayonlar hi-sobiga energiya ishlab chikarilishi 4-jadvalda kelti-rilgaa.
100 m. ga yugurnsh va^tida energiyaning 80—85% i ana-erobik jarayon hisobiga ta’mnn etiladi. 300—400 m. ga yugurish vaktida (tayyorgarlik darajasiga qarab), 100 m. ga suzish vaktida, 500 m. masofaga konki uchish vaqtida sarf etiladigan energiyaning 60—70% i anaerobik man-