Guliston davlat universiteti b. A. Xasanov, A. A. Xashimov, A. B. Muxametov, A. A. Abduvohidov buxgalteriya hisobi

Patent huquqi - sanoat mulkchilik ob’ektlarining himoyasi bo’yicha qonunlar summasi. Sanoat mulkchilik ob’ekti yuzasidan himoya hujjati (patent)ga ega bo’lgan sub’ekt, ushbu ob’ektni ishlab chiqarish, sotish, reklama qilish, ko’rgazmaga taqdim etish, shuningdek, patentlashtirilgan ob’ektga nisbatan barcha yoki qisman huquqni boshqa shaxsga (shaxslarga) berish bilan bog’liq monopol huquqga ega bo’lishligi bilan ajralib turadi.
Sanoat mulkchiligiga berilgan himoya hujjatlariga quyidagilar kiradi: ixtiroga patentlar (amal qilish muddati 15 yildan 20 yilgacha), patentga guvohnoma - sanoat namunalari uchun (amal qilish muddati 13 yildan 15 yilgacha), savdo belgilari ro’yxatidan o’tganligi haqida guvohnoma (10 yildan 20 yilgacha amal qilish muddati bilan) va boshqalar.
“Patent zonti” yoki “patentli buketlash” - turli himoya hujjatlari bilan birga mahsulotlarni himoya etish. Patent himoyasining bunday usuli, raqobatli kurash vosita sifatida foydalaniladi va mahsulotga monopol baholar belgilashga imkoniyat beradi.
Paumal to’lov - qat’iy belgilangan summa ko’rinishida umumiy yoki qismlarga ajratilib to’lanadigan litsenziya rag’batlantirish to’lovi.
Paumal to’lov kupincha, ishlab chiqarish “siri” bazasida litsenziyani sotishda qo’llaniladi.
Paushal to’lovi - shartnoma bilan tasdiqlangan rag’batlantirishning qat’iy summasi bo’lib, litsenziat tomonidan litsenziarga unga berilgan litsenziya yoki “nou-xau” uchun to’lanadi.
Paushal summa (nemischadan “umuman hammasi”) - alohida tashkil etuvchi qismlar differentsiyasisiz umumiy summa. Ushbu termin, bir turdagi yoki har xil turdagi tovarlar partiyasi, yoki bajarilgan alohida xizmatlar va boshqalar uchun umumiy summa o’rnatilgan kelishuvlarga qo’llaniladi. Masalan, komplekt uskunalarni etkazishda (har bir agregat bahosini ko’rsatish o’rniga) paushal summa aks ettiriladi.
Penya - moliyaviy majburiyatni o’z vaqtida bajarmaganlik uchun jazo bo’lib, soliq va nosoliq to’lovlarining muddatini o’tkazib yuborganda, shuningdek, olingan tovar-moddiy boyliklari, ko’rsatilgan xizmat va bajarilgan ishlar yuzasidan to’lovlarning orqaga surilishida ham qo’llaniladi.
Pereferentsiya - ustunlik, savdo va boj munosbatlaridagi maxsus imtiyozlar. Kelishayotgan davlatlarni bir biriga o’zaro taqdimi va uchinchi davlatga tarqatilmaydi.