Guliston davlat universiteti b. A. Xasanov, A. A. Xashimov, A. B. Muxametov, A. A. Abduvohidov buxgalteriya hisobi

Inventarizatsiya - korxonaga tegishli bo’lgan barcha asosiy vositalar, inventarlar, mablag’lar va boshqa moddiy boyliklarning haqiqatda mavjudligi bilan buxgalteriya hisobi ma’lumotlarini solishtirish va tekshirish usuli. Inventarizatsiya o’tkazilishidan asosiy maqsad buxgalteriya hisobi ko’rsatkichlarining haqqoniyligini va mulkning saqlanishini ta’minlashdir. Inventarizatsiya ob’ekti bo’lib quyidagilar hisoblanadi: asosiy vositalar; tovar-moddiy boyliklar; tugallanmagan ishlab chiqarish va yarim tayyor mahsulotlar; tugalanmagan kapital qurilish va tugalanmagan qurilish-montaj ishlari; kelgusi davr xarajatlari; boquvdagi va o’stirishdagi chorva mollari; tovar va idishlar (savdo korxonalarida), pul mablag’lari; qat’iy hisobdagi hujjatlar; korxonaga tegishli bo’lmagan boyliklar (ijaraga olingan asosiy vositalar, vaqtincha saqlash uchun olingan yoki qayta ishlash uchun qabul qilingan boyliklar).
Inventarizatsiya oldindan belgilangan muddatda, shuningdek, moddiy javobgar shaxs almashtirilganda, audit vaqtida, tabiiy ofatlar bo’lganda, auditorlar va tergov organlari talab qilgan hollarda o’tkazilishi mumkin. Tekshirilayotgan ob’ekt hajmiga ko’ra inventarizatsiya to’la va qisman o’tkazilishi mumkin. To’la inventarizatsiyada xo’jalik yurituvchi sub’ektning barcha xo’jalik mulklari to’liq tekshiriladi. Qisman inventarizatsiyada esa xo’jalik mulklarining ma’lum bir qismigina tekshiriladi. O’tkazilish vaqtida invetarizatsiya rejali va rejasiz bo’ladi. Rejali inventarizatsiya ko’rsatmalarda belgilangan muddatda o’tkaziladi, rejasiz inventarizatsiya esa, zaruriy vaqtlarda, asosan to’satdan o’tkaziladi.