Guliston Davlat Universiteti 1

Foydali endobiontik protozoa bilan kasallanish turli yo'llar bilan sodir bo'lishi mumkin: o'txo'rlar najasni iste'mol qilganda (barcha otlar, gorillalar), boshqa hayvonning mo'ynasini yalaganda , kavsh qaytaruvchi hayvonlarda - bola chaynash onasining og'zini yalaganda. O‘txo‘r hayvonlarning ovqat hazm qilish traktidagi kirpikchalar soni umumiy og‘irligi 1,5-2 kg ga etadi (bitta sigirning oshqozonida yoki bir otning ichaklarida).

Erkin yashovchi, simbiotik va parazit oddiy hayvonlar turlarining xilma-xilligini o'rganish turli soha olimlarida katta qiziqish uyg'otadi. Misol uchun, ba'zi bir parazit protozoalarning kelib chiqishi va evolyutsiyasi haqida ko'p narsa haligacha noaniq . Masalan, o'txo'r sutemizuvchilarning ovqat hazm qilish traktining turlarga boy kirpikli faunasi suv havzalarining tubida yashovchi kirpiklilar bilan bog'liq deb taxmin qilinadi. Ulardan ba'zilari hatto tashqi tomondan bir-biriga o'xshashdir (56-rasm). Bundan tashqari, endobiontik (boshqa organizm ichida yashovchi) kipriklilarning evolyutsiyasi xostlar evolyutsiyasi bilan bog'liq edi: qadimgi tuyoqli hayvonlarning turkumlarga, oilalarga ajralishi kirpiksimonlar turkumlari va oilalarining tabaqalanishi bilan birga kelgan. Parazit

va uy egasining birgalikdagi evolyutsiyasi deyiladi konjugat evolyutsiya yoki ko-evolyutsiya (lotincha co — «birga», «bilan»).

Ko'p million yillar oldin, hovuz suvidagi yashash sharoiti qadimgi o'txo'rning oshqozonidagi sharoitdan unchalik farq qilmagan. Sug'orish paytida protozoa o'txo'rning ovqat hazm qilish traktiga kirdi va unda nobud bo'lmadi. Ushbu g'ayrioddiy yashash joyidagi kiliatlar eng og'ir tabiiy tanlanishga duchor bo'lgan va

hozirda

olimlarni

shakllari

va

ichki

tuzilishi

bilan

hayratda

qoldiradi. http://doklad-referat.ru saytidan material

Kirpiklar va amyobalar joylashgan iflos suvli suv havzalarida tez suzuvchi bir

hujayrali protozoyalar , kiprikchalar bilan qoplangan, 0,1-0,3 mm uzunlikdagi kipriksimon poyabzal ham yashaydi . Kipriksimon poyabzal doimiy cho'zilgan shaklga ega (mayda tufliga o'xshaydi), old tomoni to'mtoq va orqa uchi o'tkir.