Guliston – 2013 ko’baev qobil umarovich. O’zbek adabiyoti (poeziya) fani bo’yicha o’quv-uslubiy majmua

3. Millat va Vatan qismati mavzulari.
Darhaqiqat, millat va Vatan haqida kayg’urmagan, ularga she’r bag’ishlamagan shoir shoir emas. Biz bundan sal oldingi davrlarda o’z Vatani emas, butun jahonni, butun dunyo xalqlarini sevgan, madh kilgan shoirni baynalmilal ijodkor deb maqtar, o’z kadrdon go’shasi, o’z millatlari haqida yozgan shoirga “qarashlari tor", "o’z qobig’ida o’ralashib qolgan va eng yaxshi "millatchi" degan yorliqni yopishtirib qo’ya qolar edik. bugun, Vataniiiz o’z mustaqilligini egallagandan keyin, xudoga shukurki, bu qarashlar o’zgardi. O’z millatini sevmagan, o’zgani ham xurmat qiliasligini, o’zini Vatan Farzandi bo’la olmagan, o’zgaga ham el bula olmasligi haqida haqiqatni tan ola boshladik. Ammo bu kunga etib kelguncha "Vatanim" degan qancha shoir badnom etildi, "millatim" degan qancha ijodkorning boshida tayoq sindi. R.Parfi ham bu yo’lda kam aziyat chekmadi."Cho’lpon ijodini qaytarib bering,millatini madaniyati boyisin",degan xatga imzo chekkani uchun necha yillab she’rlari matbuot yuzini kurmadi, o’zi ta’qib ostiga olindi.

Teppamda zich xavo - ona Turkiston,

Yorgay tomirimnm ko’r xayajonim.
Bu maydon ichinda men tukilgan qon,
Mening uni deya ayagan jonii...
Yigla endi,ko’zim,sen ham yiglab ol_,
To’ysin ko’z yoshimga bu turkiy sitam,
To’ysin,Vatan edi chidar bemalol.
0,sabr daraxti,kutlug’ Turkiston.
Naqadar uzundir, og’irdir bu yo’l
("Turkiston yodi")
Bu go’zal she’rning yozilishi va e’lon qilinish tarixi haqida shoirning o’zidan eshitaylik: "She’r butun Turkistonga atalgan bo’lsayam, mafkurachilar Turkiston shaxrim deb o’ylasin degan maqsadda Mirtemir domlaga bag’ishlab matbuotda chiqarganman.bu turkiston mavzumga birinchi kirish she’rim edi. "
Qarang o’z Vataningni sevib she’r
yozsangu,uni bemalol matbuotda berolmasam turli ^“usul"larni uylab topmsh kerak bo’lsa - bu qanday bedodlik!
Shoirning "Chuli Irok", “Samarkand osmonida","Uyg’on","Ona tilim","Vatan xaqida maktub", "Vatan", "Xijratda ona allasi” U"Bitik Tosh”, "Shoir", "Shoir qismati", "Siyovush Faredi"_,"Og’riq" kabi she’rlarini o’qir ekansiz,R. Parfi Millat va Vatan takdiri kabi keng tarqalgan mavzuda ham o’ziga xos yo’ldan borib,o’ziga xos usul bilan soz chalishini kuzatish mumkin.
Vatanga muxabbat izxor qilish uchun balandparvoz epitetlar,jimjimador o’xshatishlarni qalashtirib tashlash, undov so’zlarni tizib "ox-vox” qilaverish xech ham shart emas ekan. Buni biz 3. Voxidov, A. Oripov, 0. Matjon ijodlarida ham ko’rdik.R. ParFi ham Vatanini qichqirib madx qilmaydi. Balki bu tushunchani Falsafiy tahlil qiladi,moxiyatini ochadi,mag’zini chakadi.
shoirning "Yana kaytib keldim” nomli oddiygina sog’inch xaqidagi she-’ri bor. Tug’ilgan uyiga, kadrdon go’shasiga kaytib kelgan shoirning oddiy dil tuyg’ulari ifodalangan unda. Ammo, o’ylaymizki, Vatan haqida bundan oshirib yozish mumkin emas.
Yoki:
Derazamga uriladi qor
Jaranglaydi jarangsiz kumush
Kezadir bulutlar boshim ustida,
Xavo dim.
Baqirgan sukunat
("Vetnam xaqida qo’shiq")
Shoir she’rlarida ba’zan mana bunday butunlay biz kutmagan "g’alati" jiddiy ma’no beruvchi satrlar ham uchrashi mumkin:
Ko’z o’ngimda ulayotgan odam – menman