Guldiń dúzilisi

Gúllerdiń rawajlanıw.
Ózgertirilgen súrginde yamasa gúl rawajlanadı o'qi anıqlanǵan apikaldan meristem (anıqlań o'qi belgilengen shamaka artıwın ańlatadı ). Klassik ósimlik morfologiyasında joqarı dárejede ózgertirilgen dep aytinadigan qısılǵan internodlar hám rulman strukturaları ámeldegi japıraqlar. Rawajlanıw boyınsha tolıq izertlewler sonı kórsetdiki, stamenslar kóbinese kóbirek yamasa kemrek uqsas baslanǵan ózgertirilgen jaralaydı (kaulomalar), birpara jaǵdaylarda hátte uqsas bolıwı múmkin filialshalar. Gulli ósimliklerdiń androetsiyasi rawajlanıwındaǵı barlıq túrme-túrlıqtı esapqa alǵan halda, biz ózgertirilgen japıraqlar (filomlar), ózgertirilgen poyalar (kaulomalar) hám ózgertirilgen putaqlar (urıqlar ) ortasında turaqlılıqtı tabamız.
Gúllewge ótiw bul ósimliktiń turmıs ciklı dawamında ámelge asıratuǵın tiykarǵı ózgerisler ózgerislerinen biri bolıp tabıladı. Ótiw qolay bolǵan waqıtta ámelge asırılıwı kerek urıwlantırıw hám qáliplesiwi urıwlar, sol sebepli maksimal dárejede támiyinlew reproduktivlik tabıs. Bul mútajliklerdi qandırıw ushın ósimlik endogen hám átirap -ortalıqtıń zárúrli kórsetkishlerin, mısalı, dárejelerdiń ózgeriwin anıqlama bery aladı ósimlik gormonlari hám máwsimiy temperatura hám fotoperiod ózgerisler. Kópshilik kóp jıllıq hám eń kóp eki jıllıq ósimlikler talap etedi vernalizatsiya gúllew. Bul signallardıń molekulyar talqini retinde belgili quramalı signaldı uzatıw arqalı ámelge asıriladı florigen, bul hár qıylı genlerdi óz ishine aladı, atap aytqanda Konstans, Gúllew jayı C hám Gúllew jayı T. Florigen reproduktivlik qolay sharayatta japıraqlarda payda boladı hám urıqlar hám bir qatar hár qıylı fiziologikalıq hám morfologiyalıq ózgerislerdi keltirip shıǵaratuǵın máslahátlar.
Ótiwdiń birinshi basqıshı vegetativ poyaning primordianing gulli primordiaga aylanıwı bolıp tabıladı. Bul bioximiyalıq ózgerisler júz bolıp, japıraqlar, urıq hám túbir toqımalarınıń kletkalı differentsiatsiyasini reproduktivlik organlarǵa aylanatuǵın toqımalarǵa aylantıradı. Túbir uchi oraylıq bóleginiń ósiwi toqtaydı yamasa tegislenedi hám qaptal tárepleri o'simtaning sırtqı tárepi boylap spiral yamasa spiral formada o'simtalarni rawajlantıradı. Bul o'simtalar sepals, petals, stamens hám ǵalıshalar. Bul process baslanǵannan keyin, kópshilik ósimliklerde, onı qáliplestiriw múmkin emes hám gúl payda bolıw hádiysesiniń dáslepki baslanıwı birpara ekologiyalıq belgilerge baylanıslı sonda da, gullerdi rawajlantıradı.[17] Process baslanǵannan keyin, hátte bul nıshan alıp taslanǵan sonda da, putaq gulni rawajlantıradı.
Shiradonlar gulning gulqo'rg'on bóleginde jaylasqan bolıp xashoratlarni gulning ishine kiriwine májbúr etedi. Shań maydanınıń gedir-budır hám jabısatuǵınlıq ózgesheligi olarǵa jabıwıp basqa gúlge barǵanda shańlanıw procesin ámelge asıradı.
Generativ organlardıń wazıypası ósimliklerdi jınıslıq kóbeyiwine xizmet etiw bolıp tabıladı. Evolyutsiyanıń dáslepki basqıshlarında generativ organlar wazıypasın bir xujayrali gameta atqarǵan bolsa joqarı ósimliklerge shekem málim evalyutsion basqısh basıp ótilgen. Kanyugatlar, diatom suw ósimligi, bazidiyaali zamarıqlarda jınıslıq kóbeyiw organı joq. Saprolegniya zamarıqında ogoniy hám anteridiy payda bolǵan bolsa, qapshıqlı zamarıqlar, zamarrıq shópte arxegoniy payda boladı. Moxsimonlarda, paporotniklarda jınıslıq kóbeyiwge xızmet etiwshi arxegoniy hám anteridiy payda bolǵan.
Gúl joqarı ósimlikler ushın tán bolıp evalyutsion rawajlanıwdıń sungi basqıshında payda bolǵan. Gúl - forması ózgergen, ósiwi shegaralanǵan spora payda etiwge xızmet etetuǵın organ esaplanadı. Gulning rawajlanıwı nátiyjesinde shańlanıw processinden keyin otalanish nátiyjesinde máyek xujayrasi rawajlanıp urıw hám mıywe payda boladı.
Joqarıda xarakteristikalanǵan tártip " tipik" dep esaplansa -de, ósimlik túrleri guller quramında júdá túrli-tumanlıǵın kórsetedi. Bul modifikatsiyalar gulli ósimlikler evolyutsiyasında zárúrli áhmiyetke iye hám ósimlik túrleri arasında baylanıslardı ornatıw ushın botaniklar tárepinen keń qollanıladı.
Gulning tórtew tiykarǵı bólegi, ádetde, olardıń wazıypası menen emes, bálki ıdıs daǵı ornı menen belgilenedi. Kóplegen gullerdiń birpara bólimleri yamasa bólimleri basqa funktsiyalarǵa ózgertiliwi múmkin hám / yamasa ádetde basqa bólekke uqsas bolıwı múmkin. Birpara shańaraqlarda, soǵan uqsas Ranunculaceae, japıraqları júdá kishreygen hám kóplegen túrlerde sepals reń-barang hám japıraqlarǵa uqsas. Basqa guller japıraq bargiga uqsas ózgertirilgen stamensga iye; dıń jup gulleri Peonies hám Qızǵıltlar tiykarınan petaloid stamens esaplanadı. Guller úlken túrme-túrlıqtı kórsetip beredi hám ósimlik ilimpazları túrlerdi anıqlaw hám parıqlaw ushın bul ózgeriwdi úzliksiz túrde xarakteristikalasadı.