Gulchehra shadmanova, soyibjon mirzayev «zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalari»

G2G
G2C
G2C
G2B
G2B
G2G
G2G
Іукумат 
Вазирликлар, давлат 
идоралари 
Маіаллий іокимият 
органлари 
Бизнес субектлари 
Фуєоролар 
Ҳукумат 
Вазирликлар, давлат 
идоралари 
Ма
ҳ
аллий 
ҳ
окимият 
органлари 
Бизнес субъектлари 
Фу
қ
аролар 

---

53 
hukumat muassasalari, davlat boshqaruv organlari bilan fuqarolar o‘rtasidagi 
o‘zaro munosabatlarga yo‘naltirilgan modul G2C (davlat fuqarolar uchun - 
government to citizens).
“Elektron hukumat” tizimining G2G moduli 
“Elektron hukumat” tizimi, xususan, uning G2G moduli deganda, barcha 
darajadagi 
davlat 
hokimiyati 
organlarining 
boshqaruv 
jarayonlarini 
axborotlashtirish, mazkur organlarni aholi va biznes sub’ektlari bilan o‘zaro 
munosabat funksiyalarini qo‘llab-quvvatlovchi kompyuter tizimlarini yaratish 
tushuniladi. Agar idoralarda ushbu jarayonlar avtomatlashtirilmagan bo‘lsa yoki 
elektron hujjat aylanishi mavjud bo‘lmasa, davlatning ichki transaksiyalari amalga 
oshirilgan va qog‘ozsiz ish yuritish rejimi joriy etilgan deb bo‘lmaydi. Bu borada 
faqat alohida joriy qilingan amaliyotlar, masalan, elektron pochta orqali ma’lumot 
jo‘natib, qog‘ozga chop etib, mansabdor shaxsga qo‘l qo‘ydirish jarayoni elektron 
hukumat tizimidan yiroqdir.
Axborot 
texnologiyalarini 
joriy 
etish 
va 
axborot 
resurslarini 
shakllantirishdan tashqari “Elektron hukumat” miyoriy-huquqiy baza qabul qilishni 
ham talab etadi. YA’ni, hujjat elektron ko‘rinishining qog‘ozdagi ko‘rinishi bilan 
huquqiy jihatdan teng kuchga ega ekanligi va u bilan asosiy bosh hujjat 
ko‘rinishida ish yuritish mumkinligiga asos bo‘la oladigan miyoriy-huquqiy 
hujjatlar zarur bo‘ladi. Bularga “Axborotlashtirish to‘g‘risida”gi, “Elektron raqamli 
imzo to‘g‘risida”gi, “Elektron tijorat to‘g‘risida”gi va “Elektron hujjat aylanishi 
to‘g‘risida”gi qonunlarni misol qilish mumkin.
G2G moduli butun “elektron hukumat” tizimining asosini tashkil etib, bu 
modulsiz axborot kommunikatsiya texnologiyalarini davlat boshqaruvida joriy etib 
bo‘lmaydi. Davlat boshqaruvi organlarining korporativ tarmog‘i bu modulning 
moddiy-texnik va axborot-kommunikatsion asosi sifatida xizmat qiladi. Davlat 
boshqaruvi organlarining korporativ tarmog‘i o‘z ichida davlat muassasalari 
o‘rtasida axborot almashinish, davlatning fuqarolar, biznes sub’ektlar, shuningdek, 
Internet global resurslari orqali boshqa tashqi foydalanuvchilar bilan aloqalarini 
ta’minlaydi. 

---

54 
Munosabat va aloqalarning ushbu modul yordamida hal etiladigan asosiy 
vazifalariga quyidagilarni kiritish mumkin: 

davlat boshqaruv organlari va davlat muassasalarining axborot 
massivlari, banklari va ma’lumot bazalarini yagona tizimga 
integratsiyalash;

barcha davlat tuzilmalarini elektron hujjat aylanishiga o‘tkazish va uni 
optimallashtirish; 

davlat qarorlari ishlab chiqishni, uzatish va ijrosini nazorat qilishni 
optimallashtirish; 

hukumat resurslaridan foydalanish tezligini oshirish maqsadida 
yagona davlat portalini yaratish;

davlat xizmatchilari o‘rtasida raqobat muhitini kuchaytirish va 
ularning malakasini oshirish. 
Bundan tashqari, davlat boshqaruv organlarining korporativ tarmog‘idagi 
Intranet tizimi o‘z xususiyatlari bilan Internet tizimidan farq qilmagan holda, 
jamiyatni axborotlashtirishdagi asosiy dasturiy vositalardan hisoblanadi. Bu 
tizimdan foydalanishni o‘rganish uchun davlat xizmatchisi qo‘shimcha bilim 
olishi, malakasini oshirishi zarur.