Gulchehra izbullaeva pedagogika nazariyasi

Nazorat topshiriqlari: 
1.
Muslihiddin Sa’diy Sheroziy ma’naviy merosi. 
2.
«Guliston» didaktik-axloqiy, pandnoma asar. 
3.
«Bo’ston»da hayotiy munosabatlar hamda ta’lim-tarbiyani 
tashkil qilish borasida. 
4.
Rumiy qarashlarida shaxs ma’aviy-axloqiy tarbiyasiga ta’sir 
ko’rsatuvchi omillar.
5.
«Masnaviyi ma’naviy» da yuksak ma’naviy-axloqiy tafakkur 
borasida. 
6.
Xusrav Dehlaviyning adabiy merosi. 
7.
Xusrav Dehlaviyning ruboiy va g’azallarida inson kamoloti 
borasidagi qarashlari. 
8.
Ziyovuddin Naxshabiyning adabiy merosi. 
9.
«To’tinoma» didaktik yo’nalishdagi pandnoma asar.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

165 
IZOHLI LUG’AT 
 
A 
Abdol – tasavvuf ta’limotiga 
ko’ra, valiylarning eng yuqori 
ma’naviy martabasi. 
Abo – xirqaga o’xshash bir kiyim, 
darveshlikda tavoze va faqirlik 
maqomiga ishoradir. 
Avlo – afzal, yaxshi, mutanosib. 
Avon – soqchi, posbon, devon 
xizmatchisi. 
Avliyo – yaxshi insonlar, ulug’ 
insonlar (ko’plikda), valiylar. 
Adab – saboq beruvchi shayx, pir 
va saboq oluvchi shogirdning 
amal qilishi zarur bo’lgan 
qoidalar. 
Aduv – yov, dushman.
Ayoz 
– 
Sulton 
Mahmud 
G’aznaviyning sevikli quli, 
naql 
qilinishiga 
ko’ra 
xushsurat 
va 
donishmand 
shaxs.
Azon – toat-ibodatga chaqiruv, 
muazzinning 
machit 
minorasidan 
namoz 
boshlanishini 
hammaga 
oshkor qilish. 
Azroil – o’lim farishtasi. 
Alil – kasal. 
Alif – arab alifbosidagi birinchi 
harf, 
vertikal 
chiziq 
ko’rinishida tasvirlanadi; 
Aloyiq – toliblarni murod va 
maqsadlardan 
yiroqlashtiruvchi 
sabab 
va 
munosabatlar. 
Amid - Xurosonda moliya ishlari 
noziri; 
Amir – hukmdor, hokim. 
Amin – halol, ishonchli.
Amo – ko’r.
Amroz – kasalliklar.
Ams – zavol. 
Ansob – nasab. 
Arkon 
– 
ruknlar, 
ustunlar, 
tayanchlar.
Aso – hassa, tasavvufda shayxlik 
nishoni. Ramziy ma’noda 
solikning valiy va eranlar 
nafasiga 
muhtojligini 
ifodalaydigan bir timsol. 
Ashob – do’st, suhbatdosh, ulfat. 
Atqiyo 
– yomon ishlardan 
saqlanuvchi pok kishilar. 
Aflok – osmonlar. 
Afrod – shaxslar, kimsalar. 
Axval – g’ilay. 
Axtar – yulduz. 
Axiylik – javonmardlikning eng 
yuqori maqomi. Hojatbarorlik 
ta’limoti. 
A’robiy – sahroyi. 
Aqli rod – yuksak aql. 
Aqida 
– biror bir narsaga 
ishonmoq, nimanidir tasdiq 
etmoq va uni qabul aylab, 
unga sodiq qolmoq. 

---

166 
Aqron 
– 
yaqinlar, 
do’stu 
birodarlar. 
Ahli 
kibor 
– 
amaldorlar, 
mansabdorlar. 
Ahli kirom – karamli, sahovatli. 
Ahli sabt – yahudiylar. 
Ahli dil – dil ahli. 
Ahli qol – hol ahlining teskarisi, 
ya’ni so’zlarning ma’no va 
haqiqatini 
bilmasdan, 
o’z 
hayoti, qismati va tajribasi 
bilai 
bog’lanmaydigan 
gaplarni takrorlashdan nari 
o’tolmaydigan 
kimsalar 
guruhi. 
Ahror – arab tilida hur, ozod 
ma’nosini anglatadi. 
B 
Badguhar – asli yomon, zoti 
past. 
Badaviy – sahroyi, ko’chmanchi. 
Badaxlo – axloqsiz. 
Baqo – boqiylik. 
Bayon 
– so’z ma’nolarini 
o’rgatuvchi fan.
Bayt – aruz vaznida yozilgan 
g’azal, qasida, masnaviy kabi 
asarlarning 
ikki 
misrasi, 
bandi.
Bayti xobnok – zerikarli bayt. 
Bandi dalq – hirqa kiygan, 
darvesh. 
Banno – quruvchi binokor. 
Baraka – biror narsa yoki 
harakatdan keluvchi foyda, 
naf; samara unum. 
Basirat – ruhi ko’zi ochiq 
kishilar. 
Baqo – abadiylik, mangulik; 
davomlilik. 
Baqtriya – Markaziy Osiyodagi 
hudud bo’lib, kurashlarda 
foydalanilgan 
«Baqtrion» 
nomli ikki o’rkachli qo’lga 
o’rgatilgan tuyaning nomidan 
kelib chiqqan. 
Bebok – 1. Qo’rqmas. 2. 
Hayosiz, parvosiz. 
Biyno – ko’zi ravshan. 
Bim – qo’rquv, vahm. 
Bozurgon – savdogar. 
Botin ilmi – avliyolik ilmi. 
Botinbin – ko’ngilni ko’ruvchi. 
Botinnishin – o’zining ichki 
dunyosini kuzatuvchi. 
Bofiro’z – nurli. 
Boyazid Bistomiy – Eronning 
Bistom shahrida 804 yilda 
tug’ilgan mashhur so’fiy. 
Tasavvufda sukro – behudlik 
kontseptsiyasi 
undan 
boshlanadi. 
Buxl – baxillik, xasislik. 

---

167 
V 
Vadud – do’st. 
Vazir – shoh, sulton saroyidagi 
katta amaldor shaxs.
Vazifa – amal, lavozim; xizmat, 
topshiriq. 
Valad – o’g’il farzand. 
Valiy – avliyo, aziz. 
Vasit – o’rta, o’rtacha. 
Vasl – yetishish, erishish, vosil 
bo’lish. 
Haq 
visoliga 
yetishmoq. 
Vatar – orzu, bashariy sifatlar va 
nafsoniy 
lazzatlardan 
yiroqdagi xush bir tuyg’u. 
Vahdat – birlik.
Vahm – xayol, tasavvur. 
Vahhob – saxiy. 
Va’z – xitobat. Islomda, asosan, 
yaxshilik 
va 
ezgulikka 
chaqiruvchi da’vat. V. ibrat 
mazmunida ham ishlatiladi.
Vidod – mehru muhabbat.
Vijdon 
– 
insof, 
diyonat; 
kishining 
jamoachilik 
oldidagi mas’uliyat hissi. 
Voiz – va’z aytuvchilar, bu 
borada mutaxassis bo’lgan 
shaxslar.
Vomdor – qarzdor 
Vosif – tavsiflovchi. 
Vujud – borliq. 
Vujudi ma’naviy – ma’naviy 
borliq. 
Vuquf – ogoh bo’lish.