|
«Axloqi Nosiriy»dan
1
(Parcha)
«Axloqi Nosiriy»da Aflotunning Arastuga vasiyati. Aql va idrok
rivoji va sog’lom turmush madaniyati to’g’risida foydali maslahatlar:
1
www.culturalnet.ru/main/getfile/686
98
-
doimo o’rgan, izlan, bilim olish bilan shug’ullan. Eng avvalo
maqsadingni belgila, keyin egallash uchun ilm tanla;
-
olim mehnatining amaliy foydasini, halol, adolatli va yaxshi
niyatliligi bilan uning qiymatini belgila;
-
Xudodan faqat foydali va abadiy farovonlikni so’ra;
-
doimo hushyor bo’l, chunki yovuz odamlarning hiyla-
nayranglari chegara bilmas;
-
imkonsiz narsalar uchun orzularga berilma;
-
bilginki, ilohiy jazo intiqom olishga emas, balki tarbiyalash
maqsadiga ega;
-
noloyiq hayot kechirma, toki u noloyiq o’lim bilan nihoya
topmasin;
-
yaxshilikka baxshida qilinmagan umr befoyda sanaladi;
-
hech qanday muammo sening aybing tufayli sodir
bo’lmadimi? Yoki qanday yaxshi ish qila olishing haqida fikr
yuritmasdan uyquga ketma. O’zingning beparvoliging tufayli
imkoniyatingni qo’lingdan chiqarmadingmi, esla;
-
sen mavjud hayotingni va o’limdan keyin nima yuz berishini
o’ylab ko’r;
-
hech kimga tanbeh berma, chunki dunyo o’zgaruvchan;
-
o’z hayoti va kelajagidan qayg’urmaydigan odam baxtsizdir;
-
sening xizmatingga tegishli bo’lmagan narsaga maqtanma;
-
muhtojlardan muruvvat kutma, o’zing ularga muruvvat qo’lini
cho’z;
-
aqlini yo’qotib, dunyo lazzatlaridan zavqlanib uning
musibatidan esankirab qayg’urganni oqil deb bilma;
-
har doim o’limni esla, boqiy dunyoga ketganlarning o’limidan
saboq ol;
-
agar sen odamlarning shafqatsizligi haqida bilmoqchi
bo’lsang, ular aytadigan narsalar haqidagi mish-mishlarni tarqatish
haqida ko’plab keraksiz so’zlarga e’tibor ber. Bilginki, boshqalarga
nisbatan yomon niyatlarga ega bo’lgan odam tug’ilganidan baxtsizdir,
chunki yovuzlik kuchlari dastlab uning g’oyalari va e’tiqodida
yashaydi;
-
ehtiyotkorlik bilan o’yla, keyin gapir, yaxshilab taqqosla,
o’lcha, so’ng amalda qo’lla, chunki sharoit o’zgarishi mumkin;
99
-
hamma bilan do’stlashishga qodir bo’l, ko’p ham g’azablanma,
chunki g’azablanish odatga aylanishi mumkin;
-
bugun senga yordam so’rab murojaat qilgan insonning hojatini
ertaga qoldirma,chunki ertaga nima bo’lishi mumkinligini bilmaysan;
-
yomon odatlardan aziyat chekayotgan kishiga qaramlikdan
xalos bo’lishi uchun yordam ber;
-
agar dushmanlaringning so’zlari va ishlari senga aniq
bo’lmasa, ularga hukm chiqarishga shoshilma;
-
faqat so’zda emas, balki amalda ham dono bo’l, so’zdagi
donoliklar bu dunyoda qoladi, ammo dono amallar abadiy yashaydi;
-
agar sen aziyat cheksang, yaxshi ishlar bilan shug’ullan, azob-
uqubat o’tkinchi, yaxshilik abadiydir;
-
o’sha kun haqida o’ylab ko’r, seni chaqirsalar eshitmaysan,
gapirish qobiliyating yo’qoladi, eshitib, gapirib, eslab ham bilmaysan;
-
aniq bil, sen do’sting kim va dushmaning kimligini bila
olmaydigan yerda bo’lishing mumkin. Shuning uchun hech kimning
mukammal emasligidan nafratlanma;
-
ishon, sen hamma teng bo’lgan joyda bo’lishing mumkin,
shuning uchun manmanlik qilma, doimo «yo’l»ga tayyor tur, chunki
sen qachon «ko’chish»ing mumkinligini bilmay qolasan;
-
shuni bilib qo’y, hamma qimmatli narsalar ichida, buyuk
Yaratuvchi tomonidan bizga berilgan, donishmandlikdan ko’ra
yaxshiroq narsa yo’q;
-
fikr, so’z va amali o’rtasida mutanosiblik bo’lgan inson, dono
insondir;
-
yaxshilikni taqdirla, yomondan saboq ol;
-
mohiyatni o’rgan, esda saqla, tushun;
-
doimo barcha amallaringni sog’lom fikr va o’zaro bog’liq
holdagi talab asosida qur;
-
bu dunyoning biron-bir ulkan yumushida dangasalik va
sovuqqonlikni o’tkazib yuborma, sustlik va irodasizligingni
ko’rsatma, ezgulikni, sahovatni behuda sarflama;
-
yaxshi nomni qo’lga kiritishni ko’zlab, qonunga xilof ishga
qo’l urma;
-
vaqtinchalik
huzur-halovat
tufayli
hurmatli
insonlarni
yo’qotma – arzirli umringni yo’qotasan.
100
-
donishmandlikni kuylovchi bo’l, donishmandlarni tingla,
dunyo lazzatlariga berilma;
-
ijobiy urf-odatlardan yuz o’girma, biron ishni vaqti soati
etmasdan boshlama, biror-bir ishga kirishsang uni aqlan, vijdonan,
sharaf bilan amalga oshir;
-
boyliging oshganda, gerdayma, atrofdagilarni kamsitma,
nochor bo’lganingda ruhan tushib, ayanchli qiyofada bo’lma;
-
do’sting bilan munozaraga kelmaydigan darajada munosabatda
bo’l, dushmaning bilan munozarada undan baland bo’lish darajasida
o’zingni tut;
-
hech kim bilan janjallashma, hamma bilan samimiy bo’l, hech
qayerda soddalik va xushmuomalalikni aqlsizlikka yo’yma.
-
o’zing uchun ma’qul deb hisoblaydigan narsalar uchun
birodaringni koyima;
-
bekorchi ishdan quvonma, taqdiringdan umidvor bo’lma,
yaxshi ishni ayama, hech kimni aldama, hech kimning ustidan hazil
qilma.
-
baxtga erishish uchun har doim adolat, haqiqat, yaxshi niyat
yo’lidan bor va bularga Olloh yordami bilan erishasan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
